- Anasayfa
- İş Dünyası
- Söyleşiler
- Yavaşlama sendromu
Yavaşlama sendromu
Holdinglerin 2013 karnesini araştırdık.
2012’ye, ekonomiyi soğutma tedbirleri damgasını vurdu. Yurtdışı
piyasalardaki belirsizlikler de işin tuzu biberi oldu. Bu gelişmeler
paralelinde Türkiye’nin büyük grupları da hız kesti. Koç Holding’den
Oyak’a pek çok grubun büyüme hızında gerileme yaşandı. Uzmanlar ve
liderler, bu yavaşlamanın geçici olduğu konusunda hemfikir. 2013’ün her
yönüyle 2012’den daha iyi olmasını bekleyen gruplar, önümüzdeki dönemde
yeniden atılıma geçme planı yapıyor. 2012, Türkiye’de büyüme
dinamiklerini yavaşlatmaya yönelik ekonomik tedbirlerin, yurtdışında ise
finansal piyasalarda süregelen belirsizliklerin damga vurduğu bir yıl
oldu. 2013 yılında büyüme dinamiklerinin tekrar hız kazanmasını ve
Türkiye’de yüzde 4,5 dolaylannda bir büyüme gerçekleşmesini bekliyoruz.”
Bu sözler, Türkiye’nin en büyük özel sektör kuruluşu Koç Holding’in
CEO’su Turgay Durak’a ait. Durak’ın da belirttiği gibi, geçtiğimiz yıl,
ekonomi son birkaç yıldır alışık olduğunun aksine kritik bir yavaşlama
yaşadı. Bunun arkasında hükümetin büyümede vites küçültme kararı vardı.
Pek çok uzmana göre bu karar, küresel çalkantıların devam ettiği bir
ortamda gerçekten çok hızlı bir büyüme gösteren ekonominin “nefes
alması” için gerekli bir adımdı. Ancak, 2012’de iç talepteki yavaşlama
beklentilerden daha güçlü oldu ve Türkiye ekonomisi Orta Vadeli Plan’ın
yüzde 4 büyüme hedefinin altında kalarak yüzde 2,2 oranında büyüdü.
Durum böyle olunca birçok büyük grup hız kesti. Bir önceki yıl ciroda
yüzde 40,8 artış yakalayan Koç Holding’in büyüme hızı 2012’de yüzde
12’ye geriledi. Oyak Topluluğu 2011’de yüzde 31,5 büyürken 2012’de yüzde
4,6 küçüldü. Bir önceki yıl yüzde 35,4 büyüyen Akfen Holding de yüzde
16,9 küçülme yaşadı.
Tabloları görmek için görsellere tıklayın.
2012, Türkiye’de hızlı büyüme dinamiklerini yavaşlatmaya yönelik ekonomik tedbirlerin, yurtdışında ise finansal piyasalarda süregelen belirsizliklerin damga vurduğu bir yıl oldu. 2013 yılında büyüme dinamiklerinin tekrar hız kazanmasını ve Türkiye’de yüzde 4,5 dolaylannda bir büyüme gerçekleşmesini bekliyoruz.” Bu sözler, Türkiye’nin en büyük özel sektör kuruluşu Koç Holding’in CEO’su Turgay Durak’a ait. Durak’ın da belirttiği gibi, geçtiğimiz yıl, ekonomi son birkaç yıldır alışık olduğunun aksine kritik bir yavaşlama yaşadı. Bunun arkasında hükümetin büyümede vites küçültme kararı vardı. Pek çok uzmana göre bu karar, küresel çalkantıların devam ettiği bir ortamda gerçekten çok hızlı bir büyüme gösteren ekonominin “nefes alması” için gerekli bir adımdı. Ancak, 2012’de iç talepteki yavaşlama beklentilerden daha güçlü oldu ve Türkiye ekonomisi Orta Vadeli Plan’ın yüzde 4 büyüme hedefinin altında kalarak yüzde 2,2 oranında büyüdü. Durum böyle olunca birçok büyük grup hız kesti. Bir önceki yıl ciroda yüzde 40,8 artış yakalayan Koç Holding’in büyüme hızı 2012’de yüzde 12’ye geriledi. Oyak Topluluğu 2011’de yüzde 31,5 büyürken 2012’de yüzde 4,6 küçüldü. Bir önceki yıl yüzde 35,4 büyüyen Akfen Holding de yüzde 16,9 küçülme yaşadı.~
YAVAŞLATAN NEDENLER
Uzmanlara göre, hız kesmede, 2012’de ekonomideki soğutma politikalarının yanında tüketici talebinin beklenenin üzerinde zayıflaması ve yurtdışı piyasaların toparlanamaması etkili oldu. AT Kearney Yönetim Danışmanlığı Kıdemli Müdürü Jak Telvaz, geçtiğimiz yıl özellikle AB ülkeleriyle ticaret yapan grupların büyümede zorlandığına dikkat çekiyor. 2012’de tüketici talebinin zayıfladığını belirten BCG Türkiye Genel Müdürü Burak Tansan da “Tüketici güveninin azaldığı dönemlerde otomobil, dayanıklı tüketici ürünleri gibi hane halkının bütçesini nispeten daha çok zorlayan ürünlere olan talep ertelenebiliyor. Portföyünde bu sektörlerin payı yüksek olanların büyümeleri daha fazla etkilendi” diyor.
Büyümede özkaynak yerine banka veya tedarikçi kredileriyle finansman yaratıldığını söyleyen Grant Thornton Türkiye Başkan Yardımcısı Nazım Hikmet, şunları söylüyor: “2012’de şirketler, özellikle enerji ve gayrimenkuldekiler, daha çok geleceğe dönük yatırımların temellerini attı. Yapılan fizibilite çalışmaları, bu yatırımların görece yüksek kârlılıkta geri dönüşleri olacağı yönünde. Eğer bu tespit, ilerleyen dönemlerin şartlarına göre bir değişim yaşar da beklenen kârlılık oranları yakalanmazsa o zaman bir risk söz konusu olur. Çünkü özkaynak kullanımı yerine borçlanma yoluyla yapılan yatırımların kârlılık hedeflerinin tutturulması kritik önem taşıyor.”
İŞE NASIL YANSIDI?
Grupların büyümelerinde, uzmanların dile getirdiği etkenlerin izlerini görmek mümkün. Ağırlıklı otomobil ve dayanıklı tüketici ürünleri sektörlerine odaklanan Koç Holding’in büyüme hızındaki gerileme de bu durumun en önemli kanıtı.
Sadece dayanıklı tüketim ve otomotiv değil demir çelikten inşaata birçok sektör, geçtiğimiz yıl küçülmenin etkilerini hissetti. Demir çelik sektörüne odaklanan İÇDAŞ Grubu’nun büyüme hızı, sektördeki daralmadan dolayı yüzde 42,1’den yüzde 25,1’e düştü. Grubun patronu Yusuf Bayram, 2012’nin ikinci yarısından itibaren demir çelikte içte ve dışta yaşanan daralmalar olduğunu belirtiyor. “2012’nin ilk çeyreğinde yüzde 13-14 olan üretim artışı, yılın sonunda yüzde 5-5,5 seviyesinde kaldı. Bu dengesizlik, tüm üreticileri olumsuz etkiledi” diyor. 2011’de yüzde 25 büyürken 2012’de yüzde 1 büyüyen İnci Holding’in CEO’su Meral İnci Zaim de ekonomik yavaşlamadan etkilendiklerini ifade ediyor. “2012’de makro ekonomik durgunluğun etkilerini grubumuzda gördük” diye anlatıyor.~
Bazı grupları yavaşlatan ise yatırımlara ara vermemek ya da kârlılığı ön planda tutmak oldu. Örneğin büyüme hızı yüzde 67’den yüzde 12,3’e gerileyen Li-mak, 2012’de önceliği maliyet kontrolüne verdi. Limak Yönetim Kurulu Üyesi Ebru Özdemir, maliyet kontrolünün yanında, operasyonel verimliliği artırma ve bütçe takibi çalışmalarıyla krizin etkilerini telafi edebildiklerini söylüyor.
KÂRI BASKILAYAN UNSURLAR
Cirosal büyüme hızının yanında birçok büyük grubun net dönem kârlarının artış hızında da gerileme yaşandı. Talebin yavaşladığı dönemlerde, genel olarak şirket kârlılıklarının azaldığını gözlediklerini belirten Burak Tansan, 2012’de de bu kuralın değişmediğini söylüyor ve ekliyor:
“Ekonominin yavaşlaması, özellikle büyük hane halkı harcama kalemlerindeki ertelemeler, gerekli olan fiyat artışlarının yapılamaması, birçok grubun artık kısa değil uzun vadeli düşünmesi ve yatırım iştahlarını ekonomideki yavaşlamaya rağmen ciddi olarak kısma-maları kârın büyüme hızını düşürdü.”
Gruplar da kârlılığın baskı altında olduğunu itiraf ediyor. Kipaş Holding Yönetim Kurulu Üyesi Ahmet Öksüz, yoğun rekabet, yüksek hammadde girdileri sebebiyle kâr oranlarının artık bıçak sırtında gittiğini söylüyor. Sabancı Holding CEO’su Zafer Kurtul da özellikle sanayi grubu şirketleri için dış pazarlarda zorlu koşullar yaşandığını ifade ediyor. Ara mamul üreten şirketlerin, Uzakdoğulu rakiplerin yoğun rekabetiyle karşılaştıklarını belirten Kurtul, sözlerine şöyle devam ediyor: “Sanayide AR-GE, inovasyon ve yeni pazar geliştirme potansiyeliyle farklılaşabileceğimiz, hızlı büyüyen ve özkaynak kârlılığı yüksek işlere yatırım yapmak üzere çalışıyoruz.”
EN HIZLILARIN FORMÜLÜ
Türkiye’de büyük grupların çoğunluğu, 2012’de büyümede ve kârlılık artışında radikal düşüşler yaşarken, bazı gruplar ise dikkat çeken ölçüde büyüme kaydetti. Bu büyümeleri gerçekleştirenlerin ortak noktası, birleşme ve satın almalar oldu. Örneğin, 2012’de ciroda bir önceki yıla göre yüzde 30 büyüme yaşayan Anadolu Grubu’na bu büyümeyi, Anadolu Efes’in SAB Miller ile ortaklığı getirdi. Tuncay Özilhan, bu birleşmeyle Efes Rusya’nın, Rusya’da yüzde 16 payla ikinci şirket haline geldiğini söylüyor.~
Geçtiğimiz yıl kârlılıkta en büyük artışı yaşayan Akfen Holding’e yüzde 1.600 oranında kâr artışı getiren, TAV Havalimanları Holding’de sahip olduğu hissenin yüzde 18’i ile TAV Yatırım’daki yüzde 20,8 hissesini Aéroports de Paris Grubu’na 434,8 milyon dolar karşılığında satışı oldu. Akfen Holding Yönetim Kurulu Başkanı Hamdi Akın, “Yapılan bu satışlarla gelen sermaye girişi, mali yapımızı kayda değer ölçüde güçlendirdi ve holding net kârında rekor artış gerçekleşti” diyor, Ciroda yüzde 50, çalışan sayısında da yüzde 40 artış gösteren Turgut Aydın Holding ise bu büyümeyi yatırımlarının geri dönüşünü alarak sağladı. Grup için 2012’de en önemli finansal gelişme ise sahibi olduğu English Home’un yüzde 40’ını Katar Yatırım Bankası’na satması oldu. Ayrıca holdingin enerjideki verimlilik ve kâr artırıcı çalışmaları da kâra olumlu yansıdı.
2013 NASIL GEÇECEK?
2013’te Türkiye ekonomisinin yaklaşık yüzde 4-4,5 büyümesi bekleniyor. Birçok grup da bu yıldan daha umutlu. İÇDAŞ’ın patronu Yusuf Aslan, “2013’ün 2012’ye kıyasla daha iyi olmasını bekliyoruz. Tabii ki hedefimiz 2012 cirosunu aşmak, verimlilik ve kârlılık artışı sağlamak olacak” diyor. Kazancı Holding de bu yıl her sektörde büyüme olacağını tahmin ediyor. Holding yetkilileri, “2013 sonu hedefimiz, 2012’nin cirolarından yüksek olmakla beraber kâr marjlarımızda ve verimlilikte gelişme beklemekteyiz” diye konuşuyor,
Limak Holding Yönetim Kurulu Üyesi Ebru Özdemir de bu yıl faaliyette olduğu tüm sektörlerde büyüme öngörüyor. Özdemir,“Özellikle enerji ve altyapıda, Türkiye’nin büyümesine paralel olarak grubumuz da büyüyecek” diyor. Yıldız Holding’in planı, bu yıl da çift haneli ciro ve kâr artışı sağlamak. Ayrıca bölgede hem yeni şirketlere bakmak hem yeni yatırım imkanlarını aramak da holdingin gündeminde. Öte yandan bazı devlerin büyüme hızında yavaşlama devam edecek gibi görünüyor. Koç Holding CEO’su Turgay Durak, faizlerin gerilemesiyle iç talepte bir miktar canlanmayla ekonomik büyümenin bu yıl yüzde 4,5 civarında olacağını tahmin ediyor. Durak, bu gelişmeler ışığında, 2013 bütçesini planladıklarını vurgulayarak, kombine cironun yüzde 6 kombine faaliyet kârının da ciroya paralel olarak yüzde 6 artmasını hedeflediklerini belirtiyor.~
YATIRIMLAR ARTACAK MI?
Büyük gruplar, bu yıl yatırım konusunda daha iştahlı. Geçtiğimiz yıl toplam 4,9 milyar TL’lik yatırım gerçekleştiren Koç Holding, bu yıl 6,8 milyar TL’lik bir yatırım planlıyor. Boydak Holding, bu yıl tüm sektörlerinde toplam 450 milyon dolarlık yatırım gerçekleştirecek. Boydak Holding Yönetim Kurulu Başkanı Hacı Boydak, “2013’te Diyarbakır fabrikamızın üretime başlamasıyla çalışan sayımız 13 binden 14 bine çıkacak. Yine yurtdışındaki fabrikalarımıza ek yatırımlar yaparak kapasitelerimizi artıracağız” diyor.
Eczacıbaşı Topluluğu, önümüzdeki dönemde yatırımlarda atılıma geçmeyi hedefliyor. Stratejik planları çerçevesinde hem yurtiçi hem yurtdışında büyümeyi sürdüreceklerini belirten topluluk CEO’su Erdal Kara-mercan, faaliyet gösterdikleri iş alanlarının yanı sıra sürdürülebilir enerjide büyümenin de planlarının temelini oluşturduğunu söylüyor. Kipaş Holding, bu yıl 900 milyon TL’lik bir yatırımı devreye alıyor. Grubun bu yatırımı ağırlıklı olarak kağıt ve gaz beton sektörlerinde gerçekleşecek. IC Holding Başkanı İbrahim Çeçen de 2013’te büyük bir kısmı enerji ve turizm sektörlerinde olmak üzere yaklaşık olarak 400 milyon TL tutarında yeni yatırım yapacaklarını söylüyor.
CEM BOYNER / BOYNER HOLDİNG YÖNETİM KURULU BAŞKANI
FIRSATLARI KAÇIRMADAN İLERLEYECEĞİZ"
OLUMLU BİR YIL
Geçtiğimiz yılın başında temkinli yaklaştığımız 2012’yi çok başarılı bir şekilde kapattık. Çalışan sayımız yüzde 20’nin üzerinde artarak neredeyse 9 bine yükseldi. Grup ciromuz ise yüzde 35’in üzerinde büyümeyle yaklaşık 2,5 milyar TL olarak gerçekleşti. 2011 sonunda, 2012’yi planlarken çok risk almadan ama önümüze çıkan fırsatları da kaçırmadan büyümeyi hedeflemiştik. Tam da istediğimiz gibi bir yıl geçirdik.
BÜYÜK HAREKET
2012’de en büyük yatırımımız, YKM’nin çoğunluk hisselerini almak oldu. Büyümemizin de önemli bir kısmı bu yatırımdan kaynaklandı. Yine 2012’de Benetton’daki hisselerimizi İtalyan ortaklarımız Benetton International’a, yani emin ellere devrettik. Daha sonra Back-Up şirketindeki çoğunluk hisselerimizin Affinion’a satışını gerçekleştirdik.~
NEFES KESEN HIZ
Grubumuz dışında, 2012’de perakende sektöründe de son derece hareketli gelişmeler görüldü. İnternet ve mobil perakendeciliğin büyüme hızı, hepimizin nefesini kesti. Yüzde 85’ten fazlası perakende sektöründen gelen grup ciromuzda, 2013’te tahmini yüzde 30 büyüme planlıyoruz. Ancak bu büyüme rakamlarına ulaşmak için yine 2012’de olduğu gibi temkinli büyüme stratejimizle ilerliyor olacağız. Yani riskli yatırımlara girmeden, ama önümüze çıkan fırsatları da kaçırmadan ilerleyeceğiz.
HACI BOYDAK/ BOYDAK YÖNETİM KURULU BAŞKANI
"MEVCUT YAPIYLA BÜYÜYORUZ"
OLUMLU BEKLENTİ
Geçtiğimiz yıl ciroda yüzde 5,6, kârlılıkta yüzde 7,5 oranında büyüdük. 2012 hedeflerinde, ekonomik gelişmeler sonucunda çok ufak da olsa revizeler yaptık. Ancak sonuç olarak 2013 hedef ve stratejilerimizi, büyüme odaklı belirledik. 2013 beklentilerimiz olumlu olup beklenenden daha fazla büyüyebileceğimize inanıyoruz.
ALIMLARIN ROLÜ
2013 ciro hedefimiz 6,4 milyar TL. Bu da yüzde 10’un üzerinde bir büyümeye tekabül ediyor. Büyümelerimizi mevcut yapımızla sağlıyoruz. Ancak gelecek yıllardaki büyümelerimizde yeni yatırımlarımızın ve satın alımlarımızın rolü daha belirgin olacak.
5 YILLIK HEDEF
Gelecek 5 yılda amacımız, mevcut yapımızı daha da güçlendirerek lider markalarımızın devamlılığını sağlamak ve faaliyette bulunduğumuz sektörlerde büyük oyuncu olmaya devam etmek. Bunları yaparken de sosyal sorumluluklarımız ile bölgemize ve ülkemize artı değerler oluşturmayı planlıyoruz. Gelecek 5 yıl içerisinde yüzde 50’den fazla büyüme gerçekleştireceğimize inanıyoruz.
HÜSNÜ AKHAN/ DOĞUŞ HOLDİNG CEO'SU
"PORTFÖYÜMÜZ GENİŞLEYECEK"
BÜYÜME ARTACAK
2012, genel ekonomik dengeler bakımından beklentilerimizden iyi geçti. Grubumuz, bir önceki yıla göre dolar bazında yüzde 17 büyüme kaydetti. 2012’de gerçekleştirdiğimiz yatırımların ve onların geri dönüşlerinin ışığında 2013’te, tüm sektörlerimizde geçtiğimiz yıl yaşanan büyümenin artarak devam etmesini öngörüyoruz. Bu yıl stratejimiz, mevcut sektörlerdeki konumumuzu güçlendirirken yeni sektörlerle portföyümüzü geliştirmek. 2013’te yüzde 13’lük bir gelir artışı öngörüyoruz.
ATILIMLAR SÜRECEK
Önümüzdeki dönemde de ortak bir vizyonla hareket ettiğimiz, hepsi kendi alanının önder şirketleri arasında yer alan uluslararası partnerlerimizle faaliyetlerimizi çeşitlendirmek üzere atılımlarımızı sürdürüyor olacağız. Rekabetçi şirketler yaratmak, global ortaklıklarla faaliyet gösterdiğimiz bütün alanlarda lider grup olmak her zamanki hedefimiz.~
UZUN VADELİ PLAN
Bu süreçte, aktif olarak ilgi gösterdiğimiz bütün sektörlerdeki yatırım fırsatlarını değerlendirerek büyümemizi sürdüreceğiz. Uzun vadedeki planımız, tüm iş kollarımızda her yıl yaklaşık yüzde 10’luk büyüme oranını korumak.
BURAK TANSAN / BCG TURKİYE GENEL MÜDÜRÜ
'KARLILIKTA İYİLEŞME BEKLEYEBİLİRİZ
İÇ TALEPTEKİ ARTIŞ
Cari açığın kontrol altına alınmasıyla birlikte büyümeyi destekleyen ve yatırımı teşvik eden politikalar da daha hızlı bir şekilde devreye sokulmaya başlandı. 2013’ün ilk çeyreğinde talebin yavaş da olsa artmaya başladığını görüyoruz. Düşmekte olan faiz oranlarıyla birlikte yılın geri kalanında iç talebin artmaya devam etmesini bekliyoruz. Talep artışıyla birlikte büyük grupların 2013 performansının, 2012’ye göre daha iyi olmasını beklemek lazım.
SİSTEMATİK DEĞERLENDİRME
Tabii artık Türk şirketleri için hayatın değişmez bir parçası olan, verimlilik artışının da kârlılıkların toparlanmasında önemli bir faktör olacağının altını çizmeliyiz. 2013 ile birlikte kârlılıklarda iyileşmeler bekleyebiliriz. Ayrıca özellikle holdingler için bulundukları sektörleri uzun vadeli değer yaratma ve kaynak gereksinimi açısından sürekli ve sistematik olarak değerlendirmeleri de önemli bir ihtiyaç olarak ortaya çıkıyor.
Tabloları görmek için görsellere tıklayın.
2012, Türkiye’de hızlı büyüme dinamiklerini yavaşlatmaya yönelik ekonomik tedbirlerin, yurtdışında ise finansal piyasalarda süregelen belirsizliklerin damga vurduğu bir yıl oldu. 2013 yılında büyüme dinamiklerinin tekrar hız kazanmasını ve Türkiye’de yüzde 4,5 dolaylannda bir büyüme gerçekleşmesini bekliyoruz.” Bu sözler, Türkiye’nin en büyük özel sektör kuruluşu Koç Holding’in CEO’su Turgay Durak’a ait. Durak’ın da belirttiği gibi, geçtiğimiz yıl, ekonomi son birkaç yıldır alışık olduğunun aksine kritik bir yavaşlama yaşadı. Bunun arkasında hükümetin büyümede vites küçültme kararı vardı. Pek çok uzmana göre bu karar, küresel çalkantıların devam ettiği bir ortamda gerçekten çok hızlı bir büyüme gösteren ekonominin “nefes alması” için gerekli bir adımdı. Ancak, 2012’de iç talepteki yavaşlama beklentilerden daha güçlü oldu ve Türkiye ekonomisi Orta Vadeli Plan’ın yüzde 4 büyüme hedefinin altında kalarak yüzde 2,2 oranında büyüdü. Durum böyle olunca birçok büyük grup hız kesti. Bir önceki yıl ciroda yüzde 40,8 artış yakalayan Koç Holding’in büyüme hızı 2012’de yüzde 12’ye geriledi. Oyak Topluluğu 2011’de yüzde 31,5 büyürken 2012’de yüzde 4,6 küçüldü. Bir önceki yıl yüzde 35,4 büyüyen Akfen Holding de yüzde 16,9 küçülme yaşadı.~
YAVAŞLATAN NEDENLER
Uzmanlara göre, hız kesmede, 2012’de ekonomideki soğutma politikalarının yanında tüketici talebinin beklenenin üzerinde zayıflaması ve yurtdışı piyasaların toparlanamaması etkili oldu. AT Kearney Yönetim Danışmanlığı Kıdemli Müdürü Jak Telvaz, geçtiğimiz yıl özellikle AB ülkeleriyle ticaret yapan grupların büyümede zorlandığına dikkat çekiyor. 2012’de tüketici talebinin zayıfladığını belirten BCG Türkiye Genel Müdürü Burak Tansan da “Tüketici güveninin azaldığı dönemlerde otomobil, dayanıklı tüketici ürünleri gibi hane halkının bütçesini nispeten daha çok zorlayan ürünlere olan talep ertelenebiliyor. Portföyünde bu sektörlerin payı yüksek olanların büyümeleri daha fazla etkilendi” diyor.
Büyümede özkaynak yerine banka veya tedarikçi kredileriyle finansman yaratıldığını söyleyen Grant Thornton Türkiye Başkan Yardımcısı Nazım Hikmet, şunları söylüyor: “2012’de şirketler, özellikle enerji ve gayrimenkuldekiler, daha çok geleceğe dönük yatırımların temellerini attı. Yapılan fizibilite çalışmaları, bu yatırımların görece yüksek kârlılıkta geri dönüşleri olacağı yönünde. Eğer bu tespit, ilerleyen dönemlerin şartlarına göre bir değişim yaşar da beklenen kârlılık oranları yakalanmazsa o zaman bir risk söz konusu olur. Çünkü özkaynak kullanımı yerine borçlanma yoluyla yapılan yatırımların kârlılık hedeflerinin tutturulması kritik önem taşıyor.”
İŞE NASIL YANSIDI?
Grupların büyümelerinde, uzmanların dile getirdiği etkenlerin izlerini görmek mümkün. Ağırlıklı otomobil ve dayanıklı tüketici ürünleri sektörlerine odaklanan Koç Holding’in büyüme hızındaki gerileme de bu durumun en önemli kanıtı.
Sadece dayanıklı tüketim ve otomotiv değil demir çelikten inşaata birçok sektör, geçtiğimiz yıl küçülmenin etkilerini hissetti. Demir çelik sektörüne odaklanan İÇDAŞ Grubu’nun büyüme hızı, sektördeki daralmadan dolayı yüzde 42,1’den yüzde 25,1’e düştü. Grubun patronu Yusuf Bayram, 2012’nin ikinci yarısından itibaren demir çelikte içte ve dışta yaşanan daralmalar olduğunu belirtiyor. “2012’nin ilk çeyreğinde yüzde 13-14 olan üretim artışı, yılın sonunda yüzde 5-5,5 seviyesinde kaldı. Bu dengesizlik, tüm üreticileri olumsuz etkiledi” diyor. 2011’de yüzde 25 büyürken 2012’de yüzde 1 büyüyen İnci Holding’in CEO’su Meral İnci Zaim de ekonomik yavaşlamadan etkilendiklerini ifade ediyor. “2012’de makro ekonomik durgunluğun etkilerini grubumuzda gördük” diye anlatıyor.~
Bazı grupları yavaşlatan ise yatırımlara ara vermemek ya da kârlılığı ön planda tutmak oldu. Örneğin büyüme hızı yüzde 67’den yüzde 12,3’e gerileyen Li-mak, 2012’de önceliği maliyet kontrolüne verdi. Limak Yönetim Kurulu Üyesi Ebru Özdemir, maliyet kontrolünün yanında, operasyonel verimliliği artırma ve bütçe takibi çalışmalarıyla krizin etkilerini telafi edebildiklerini söylüyor.
KÂRI BASKILAYAN UNSURLAR
Cirosal büyüme hızının yanında birçok büyük grubun net dönem kârlarının artış hızında da gerileme yaşandı. Talebin yavaşladığı dönemlerde, genel olarak şirket kârlılıklarının azaldığını gözlediklerini belirten Burak Tansan, 2012’de de bu kuralın değişmediğini söylüyor ve ekliyor:
“Ekonominin yavaşlaması, özellikle büyük hane halkı harcama kalemlerindeki ertelemeler, gerekli olan fiyat artışlarının yapılamaması, birçok grubun artık kısa değil uzun vadeli düşünmesi ve yatırım iştahlarını ekonomideki yavaşlamaya rağmen ciddi olarak kısma-maları kârın büyüme hızını düşürdü.”
Gruplar da kârlılığın baskı altında olduğunu itiraf ediyor. Kipaş Holding Yönetim Kurulu Üyesi Ahmet Öksüz, yoğun rekabet, yüksek hammadde girdileri sebebiyle kâr oranlarının artık bıçak sırtında gittiğini söylüyor. Sabancı Holding CEO’su Zafer Kurtul da özellikle sanayi grubu şirketleri için dış pazarlarda zorlu koşullar yaşandığını ifade ediyor. Ara mamul üreten şirketlerin, Uzakdoğulu rakiplerin yoğun rekabetiyle karşılaştıklarını belirten Kurtul, sözlerine şöyle devam ediyor: “Sanayide AR-GE, inovasyon ve yeni pazar geliştirme potansiyeliyle farklılaşabileceğimiz, hızlı büyüyen ve özkaynak kârlılığı yüksek işlere yatırım yapmak üzere çalışıyoruz.”
EN HIZLILARIN FORMÜLÜ
Türkiye’de büyük grupların çoğunluğu, 2012’de büyümede ve kârlılık artışında radikal düşüşler yaşarken, bazı gruplar ise dikkat çeken ölçüde büyüme kaydetti. Bu büyümeleri gerçekleştirenlerin ortak noktası, birleşme ve satın almalar oldu. Örneğin, 2012’de ciroda bir önceki yıla göre yüzde 30 büyüme yaşayan Anadolu Grubu’na bu büyümeyi, Anadolu Efes’in SAB Miller ile ortaklığı getirdi. Tuncay Özilhan, bu birleşmeyle Efes Rusya’nın, Rusya’da yüzde 16 payla ikinci şirket haline geldiğini söylüyor.~
Geçtiğimiz yıl kârlılıkta en büyük artışı yaşayan Akfen Holding’e yüzde 1.600 oranında kâr artışı getiren, TAV Havalimanları Holding’de sahip olduğu hissenin yüzde 18’i ile TAV Yatırım’daki yüzde 20,8 hissesini Aéroports de Paris Grubu’na 434,8 milyon dolar karşılığında satışı oldu. Akfen Holding Yönetim Kurulu Başkanı Hamdi Akın, “Yapılan bu satışlarla gelen sermaye girişi, mali yapımızı kayda değer ölçüde güçlendirdi ve holding net kârında rekor artış gerçekleşti” diyor, Ciroda yüzde 50, çalışan sayısında da yüzde 40 artış gösteren Turgut Aydın Holding ise bu büyümeyi yatırımlarının geri dönüşünü alarak sağladı. Grup için 2012’de en önemli finansal gelişme ise sahibi olduğu English Home’un yüzde 40’ını Katar Yatırım Bankası’na satması oldu. Ayrıca holdingin enerjideki verimlilik ve kâr artırıcı çalışmaları da kâra olumlu yansıdı.
2013 NASIL GEÇECEK?
2013’te Türkiye ekonomisinin yaklaşık yüzde 4-4,5 büyümesi bekleniyor. Birçok grup da bu yıldan daha umutlu. İÇDAŞ’ın patronu Yusuf Aslan, “2013’ün 2012’ye kıyasla daha iyi olmasını bekliyoruz. Tabii ki hedefimiz 2012 cirosunu aşmak, verimlilik ve kârlılık artışı sağlamak olacak” diyor. Kazancı Holding de bu yıl her sektörde büyüme olacağını tahmin ediyor. Holding yetkilileri, “2013 sonu hedefimiz, 2012’nin cirolarından yüksek olmakla beraber kâr marjlarımızda ve verimlilikte gelişme beklemekteyiz” diye konuşuyor,
Limak Holding Yönetim Kurulu Üyesi Ebru Özdemir de bu yıl faaliyette olduğu tüm sektörlerde büyüme öngörüyor. Özdemir,“Özellikle enerji ve altyapıda, Türkiye’nin büyümesine paralel olarak grubumuz da büyüyecek” diyor. Yıldız Holding’in planı, bu yıl da çift haneli ciro ve kâr artışı sağlamak. Ayrıca bölgede hem yeni şirketlere bakmak hem yeni yatırım imkanlarını aramak da holdingin gündeminde. Öte yandan bazı devlerin büyüme hızında yavaşlama devam edecek gibi görünüyor. Koç Holding CEO’su Turgay Durak, faizlerin gerilemesiyle iç talepte bir miktar canlanmayla ekonomik büyümenin bu yıl yüzde 4,5 civarında olacağını tahmin ediyor. Durak, bu gelişmeler ışığında, 2013 bütçesini planladıklarını vurgulayarak, kombine cironun yüzde 6 kombine faaliyet kârının da ciroya paralel olarak yüzde 6 artmasını hedeflediklerini belirtiyor.~
YATIRIMLAR ARTACAK MI?
Büyük gruplar, bu yıl yatırım konusunda daha iştahlı. Geçtiğimiz yıl toplam 4,9 milyar TL’lik yatırım gerçekleştiren Koç Holding, bu yıl 6,8 milyar TL’lik bir yatırım planlıyor. Boydak Holding, bu yıl tüm sektörlerinde toplam 450 milyon dolarlık yatırım gerçekleştirecek. Boydak Holding Yönetim Kurulu Başkanı Hacı Boydak, “2013’te Diyarbakır fabrikamızın üretime başlamasıyla çalışan sayımız 13 binden 14 bine çıkacak. Yine yurtdışındaki fabrikalarımıza ek yatırımlar yaparak kapasitelerimizi artıracağız” diyor.
Eczacıbaşı Topluluğu, önümüzdeki dönemde yatırımlarda atılıma geçmeyi hedefliyor. Stratejik planları çerçevesinde hem yurtiçi hem yurtdışında büyümeyi sürdüreceklerini belirten topluluk CEO’su Erdal Kara-mercan, faaliyet gösterdikleri iş alanlarının yanı sıra sürdürülebilir enerjide büyümenin de planlarının temelini oluşturduğunu söylüyor. Kipaş Holding, bu yıl 900 milyon TL’lik bir yatırımı devreye alıyor. Grubun bu yatırımı ağırlıklı olarak kağıt ve gaz beton sektörlerinde gerçekleşecek. IC Holding Başkanı İbrahim Çeçen de 2013’te büyük bir kısmı enerji ve turizm sektörlerinde olmak üzere yaklaşık olarak 400 milyon TL tutarında yeni yatırım yapacaklarını söylüyor.
CEM BOYNER / BOYNER HOLDİNG YÖNETİM KURULU BAŞKANI
FIRSATLARI KAÇIRMADAN İLERLEYECEĞİZ"
OLUMLU BİR YIL
Geçtiğimiz yılın başında temkinli yaklaştığımız 2012’yi çok başarılı bir şekilde kapattık. Çalışan sayımız yüzde 20’nin üzerinde artarak neredeyse 9 bine yükseldi. Grup ciromuz ise yüzde 35’in üzerinde büyümeyle yaklaşık 2,5 milyar TL olarak gerçekleşti. 2011 sonunda, 2012’yi planlarken çok risk almadan ama önümüze çıkan fırsatları da kaçırmadan büyümeyi hedeflemiştik. Tam da istediğimiz gibi bir yıl geçirdik.
BÜYÜK HAREKET
2012’de en büyük yatırımımız, YKM’nin çoğunluk hisselerini almak oldu. Büyümemizin de önemli bir kısmı bu yatırımdan kaynaklandı. Yine 2012’de Benetton’daki hisselerimizi İtalyan ortaklarımız Benetton International’a, yani emin ellere devrettik. Daha sonra Back-Up şirketindeki çoğunluk hisselerimizin Affinion’a satışını gerçekleştirdik.~
NEFES KESEN HIZ
Grubumuz dışında, 2012’de perakende sektöründe de son derece hareketli gelişmeler görüldü. İnternet ve mobil perakendeciliğin büyüme hızı, hepimizin nefesini kesti. Yüzde 85’ten fazlası perakende sektöründen gelen grup ciromuzda, 2013’te tahmini yüzde 30 büyüme planlıyoruz. Ancak bu büyüme rakamlarına ulaşmak için yine 2012’de olduğu gibi temkinli büyüme stratejimizle ilerliyor olacağız. Yani riskli yatırımlara girmeden, ama önümüze çıkan fırsatları da kaçırmadan ilerleyeceğiz.
HACI BOYDAK/ BOYDAK YÖNETİM KURULU BAŞKANI"MEVCUT YAPIYLA BÜYÜYORUZ"
OLUMLU BEKLENTİ
Geçtiğimiz yıl ciroda yüzde 5,6, kârlılıkta yüzde 7,5 oranında büyüdük. 2012 hedeflerinde, ekonomik gelişmeler sonucunda çok ufak da olsa revizeler yaptık. Ancak sonuç olarak 2013 hedef ve stratejilerimizi, büyüme odaklı belirledik. 2013 beklentilerimiz olumlu olup beklenenden daha fazla büyüyebileceğimize inanıyoruz.
ALIMLARIN ROLÜ
2013 ciro hedefimiz 6,4 milyar TL. Bu da yüzde 10’un üzerinde bir büyümeye tekabül ediyor. Büyümelerimizi mevcut yapımızla sağlıyoruz. Ancak gelecek yıllardaki büyümelerimizde yeni yatırımlarımızın ve satın alımlarımızın rolü daha belirgin olacak.
5 YILLIK HEDEF
Gelecek 5 yılda amacımız, mevcut yapımızı daha da güçlendirerek lider markalarımızın devamlılığını sağlamak ve faaliyette bulunduğumuz sektörlerde büyük oyuncu olmaya devam etmek. Bunları yaparken de sosyal sorumluluklarımız ile bölgemize ve ülkemize artı değerler oluşturmayı planlıyoruz. Gelecek 5 yıl içerisinde yüzde 50’den fazla büyüme gerçekleştireceğimize inanıyoruz.
HÜSNÜ AKHAN/ DOĞUŞ HOLDİNG CEO'SU"PORTFÖYÜMÜZ GENİŞLEYECEK"
BÜYÜME ARTACAK
2012, genel ekonomik dengeler bakımından beklentilerimizden iyi geçti. Grubumuz, bir önceki yıla göre dolar bazında yüzde 17 büyüme kaydetti. 2012’de gerçekleştirdiğimiz yatırımların ve onların geri dönüşlerinin ışığında 2013’te, tüm sektörlerimizde geçtiğimiz yıl yaşanan büyümenin artarak devam etmesini öngörüyoruz. Bu yıl stratejimiz, mevcut sektörlerdeki konumumuzu güçlendirirken yeni sektörlerle portföyümüzü geliştirmek. 2013’te yüzde 13’lük bir gelir artışı öngörüyoruz.
ATILIMLAR SÜRECEK
Önümüzdeki dönemde de ortak bir vizyonla hareket ettiğimiz, hepsi kendi alanının önder şirketleri arasında yer alan uluslararası partnerlerimizle faaliyetlerimizi çeşitlendirmek üzere atılımlarımızı sürdürüyor olacağız. Rekabetçi şirketler yaratmak, global ortaklıklarla faaliyet gösterdiğimiz bütün alanlarda lider grup olmak her zamanki hedefimiz.~
UZUN VADELİ PLAN
Bu süreçte, aktif olarak ilgi gösterdiğimiz bütün sektörlerdeki yatırım fırsatlarını değerlendirerek büyümemizi sürdüreceğiz. Uzun vadedeki planımız, tüm iş kollarımızda her yıl yaklaşık yüzde 10’luk büyüme oranını korumak.
BURAK TANSAN / BCG TURKİYE GENEL MÜDÜRÜ'KARLILIKTA İYİLEŞME BEKLEYEBİLİRİZ
İÇ TALEPTEKİ ARTIŞ
Cari açığın kontrol altına alınmasıyla birlikte büyümeyi destekleyen ve yatırımı teşvik eden politikalar da daha hızlı bir şekilde devreye sokulmaya başlandı. 2013’ün ilk çeyreğinde talebin yavaş da olsa artmaya başladığını görüyoruz. Düşmekte olan faiz oranlarıyla birlikte yılın geri kalanında iç talebin artmaya devam etmesini bekliyoruz. Talep artışıyla birlikte büyük grupların 2013 performansının, 2012’ye göre daha iyi olmasını beklemek lazım.
SİSTEMATİK DEĞERLENDİRME
Tabii artık Türk şirketleri için hayatın değişmez bir parçası olan, verimlilik artışının da kârlılıkların toparlanmasında önemli bir faktör olacağının altını çizmeliyiz. 2013 ile birlikte kârlılıklarda iyileşmeler bekleyebiliriz. Ayrıca özellikle holdingler için bulundukları sektörleri uzun vadeli değer yaratma ve kaynak gereksinimi açısından sürekli ve sistematik olarak değerlendirmeleri de önemli bir ihtiyaç olarak ortaya çıkıyor.
