Yeni kanunla sektörümüz yüzde 15 zıplar

NURGÜN EYÜBOĞLU, sektörün 1 numarası Yapı Kredi Leasing'in genel müdürü... 2008'deki "sok" küçülmeyle hızla gerileyen sektörün 2010'dan sonra 2011'de kendine geldiğine dikkat çekiyor. "Büyük olasılıkla yılı 6 milyar dolarla kapatırız" diye ekliyor. Ona göre sektör önümüzdeki dönemde hızlı büyüyecek ve 2016'da 20 milyar dolara ulaşacak. Ancak, vergi düzenlemeleri ve özellikle de yeni kanunun çıkmasıyla, büyüme ivme kazanacak. Eyüboğlu, "Kanunun devreye girmesi itici güç olur. Rakamları yüzde 10-15 seviyesinde zıplatır" diyor.Yapı Kredi Leasing, yüzde 19'luk pazar payıyla leasing sektörünün lideri... 2011 yılında sektör yüzde 50 büyürken, hacim bazında yüzde 70'lik bir büyüme ile öne çıkmayı başardı. Genel müdür Nurgün Eyüboğlu, bu performansı, yaygın iş yapma alışkanlıklarına borçlu olduklarını söylüyor ve ekliyor: "Sektörü ve ürünlerimizi anlatarak müşteri bulma stratejimiz işe yaradı." 2007'de 8,7 milyar dolarla zirve yapan leasing sektörü, 2008'de bir şok yaşamış ve işlem hacmi 2009 yılında da 2,2 milyar dolara gerilemişti. Eyüboğlu, yakaladıkları başarıda, bu dönemi iyi değerlendirmelerinin etkili olduğunu söylüyor. Yapı Kredi Leasing Genel Müdürü Nurgün Eyüboğlu, sektörü, rekabeti ve büyümenin yönünü Capital'e anlattı.

Capital: Yapı Kredi Leasing son yıllarda nasıl bir performans gösteriyor?
- Yüzde 19 pazar payıyla sektördeki liderliğimizi sürdürüyoruz. 2009'da da pazar lideriydik. Oturmuş bir liderliğe sahibiz. Bu başarımızı yaygın iş yapma alışkanlığımıza borçluyuz. 2012'de 25'inci yılımıza giriyor olacağız. Şu anda 4 bin 200 müşteriye hizmet veriyoruz. Her yıl ortalama 2 bin 200, 2 bin 300 adet yeni işlem gerçekleştiriyoruz. Bu yıl 9 aylık bilançolara göre işlem hacmimiz 691 milyon dolara ulaştı. 9 ayda bin 840 adet işlem yaptık. Yaklaşık 3 milyar TL varlık büyüklüğümüz var.

Capital: 2011'de yüzde kaçlık bir büyüme kaydettiniz?
- Geçen yıla göre hacimde yüzde 70 büyüdük. İşlem adedimiz yıl sonunda yüzde 64 büyümüş olacak.. Müşteri adedimiz ise yüzde 60 seviyesinde arttı. Bizim en önemli hedefimiz; leasing sektörünü daha çok yatırımcıya tanıtmak ve tüm faydalarını anlatmak. Bugün yüzde 50'nin üzerinde büyüyen hiçbir mecra yok. Yapı Kredi Leasing her yıl yüzde 50-60 gibi bir aralıkta büyüme imkanı buldu. Pazar sizce nasıl gelişecek? Özellikle leasing'de KOBİ'ler çok konuşuluyor... Sektörde banka iştiraki olan şirketler var. Bir de belli bir ürünün satıcıları ile doğnıdan üreticisi olan, şirketin finans şirketi gibi davranan "captive" denilen leasing şirketleri var. Banka iştiraki olanlar biraz da bankalarının büyüklüğüne paralel olarak yaygın ağda çalışabilen yapıya sahip oldukları için daha yukarı noktada. Bu biraz şirketlerin bakış açılarıyla ve stratejileriyle ilgili. Biz her segmente hizmet verecek şekilde yapılandık. Portföyümüzde ticari segmentte yer alan şirketler de var, büyük ölçekte kurumsal müşteri de, KOBİ olanlar da... KOBİ çok yükselen bir trend. Zaten leasing aslında bir KOBİ ürünü. Çünkü KOBİ'ye sunacak bir sürü avantajı var.~

Capital: Peki sektörü büyütecek ürünler neler olacak?
- Sektörü büyütecek yeterince iş kolu var fakat çoğunlukla iş ve inşaat makinelerine yönelik işlemler öne çıktığı için sanki sektör bundan ibaretmiş gibi görünüyor. Şu anda inşaat grubu yüzde 20'nin üzerinde paya sahip. Gelinen noktada ikinci segment, makine ekipman denilince binlerce kol olabilir. Bir lastik fabrikası olabilir, enerji sektöründeki tribün alımı olabilir. Özellikle rüzgar enerjisinde leasing çok uygun. Biz bu anlamda Türkiye'nin en büyük finansmanını yaptık. Makine ekipman segmentine pek çok farklı iş kolu giriyor. Sağlık da bunlardan biri ve çok önemli. Teknoloji ilerledikçe hastaneler donanımlarını geliştirmeye yönelik yatırım yapıyor. Turizmde yeterince leasing kullanılmıyor. Halbuki komple otel yapımının finansmanında dahi leasing kullanılabilir. Şu anda bu sektörde daha çok donanımla ilgili leasing akla geliyor. Özellikle gayrimenkulün turizm ve ofis tarafında gelişim olacak. Ticari gayrimenkul finansmanında leasing çok öne çıkarılabilir. Bu alanda bu yıl gerçekleştirilen işlemlerle gayrimenkul leasingde 3'üncü sektör haline geldi. Bunların yanı sıra tekstilde de çok kullanıldığını söyleyebilirim.

Capital: 2011 yılı sonunda sektörün 4,5 milyar dolarlık bir hacme ulaşması öngörülüyor. Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz?
- Sektörün hacmi 2009'da 2,2 milyar dolara kadar düştü. 2009'dan sonra ise sektör büyümeye başladı. Herkes KDV ile ilgili konuya alıştı. Belki de iyi oldu. Sektörün ve ürünün diğer taraflarını anlatacak zaman oldu. Zor oyunu bozar. Biz gittik leasingi anlattık. Biz kendi içimizde "Krizi ve KDV'yi unutup yeni dükkan açmışız gibi düşünüp müşteri bulacağız" diye konuştuk. Müşterilerimize yönelik pek çok seminer düzenledik. Makine satıcılarıyla işbirlikleri gerçekleştirdik, eğitimler verdik. Öncelikle pastanın büyümesi daha sonra pazarın büyümesi lazım. Bunu yapan şirketler pay kazandı, yapmayanlar pay kaybetti. Sektör büyümeye başladı. O travma atlatıldığı için, Türkiye'nin büyümesine, yatırım iştahına ve buna benzer ticari aktivitelere endekslenmesine dair paradigmalar yıkıldı ve sektör her yıl büyüyerek yoluna devam ediyor. 2011 yılında Türkiye büyüdü. Buna paralel leasing sektörü de 2010 yılma nazaran yüzde 50'ye yakın büyüme sağlamış olacak.

Capital: Kanunun çıkması rekabeti nasıl şekillendirecek?
- Kanunun devreye girmesi itici güç olur diye düşünüyorum. Rakamları yüzde 10-15 seviyesinde yükseltir. Kanundan da kastımız mecliste seçimlerden öncesinden beri bekleyen mevzuatla ilgili değişiklikler. Seçimlerden sonra bu konu görüşülmez oldu. Yeniden mecliste kanun taslağı görüşülüyor ve bunun bir an önce hayata geçmesi gerekiyor. 2012'de yaz aylarında bu kanunun hayata geçeceğini ümit ediyorum. Özellikle işlerliği olan bir kanun olması amacıyla yeni yatırımlar, yeni ürünler getirmesinin yanı sıra birtakım noktalarda da iyileştirmeler olacak, bunlarla ilgili de çalışmalar devam ediyor. BDDK'nın da bize destek olan bir yaklaşımı var. Özellikle kaynağın ülkemizde kıtlaşacağı düşünüldüğünde 2012'den itibaren şirketlerin güçlü özkaynaklara sahip olması gerekecek. Yatırımlarında belki de çok fazla borçlanma imkanı olmayacak. "İlave borç almayın" denildiği bir dönemde şirketler ne yapacak? Birtakım varlıklarını elden çıkarmaları gerekiyor." Sat ve geri kirala" bu anlamda faydalı bir ürün. Aslında bir süreliğine bize teminat vermiş gibi olunuyor. Ödemeler bittiğinde tekrar kendisine o dönem sonunda geçiyor. Bu mekanizmanın oluşması lazım. Hayata geçtiğinde gerçekten açılım yapacak bir ürün. Operasyonel kiralama zaten öyle... Bir bilgisayar donanımı, yazılımı şu anda leasing yapamıyor. Teknoloji giderek daha hızlı ilerliyor. Yetişmek bile çok güç. Bunları satın alacağına, kiralayıp yeni modeli çıktığında eskiyi geri vermesi ekonomiye de işlerlik kazandıracak.~

Capital: Pazarda toplamda kaç şirket var? Birleşme, satın alma, elenme yaşanır mı?
- Pazarda 31 üye var ancak bunların 27 adedi bu yıl işlem bildiriminde bulundu. Bir çoğu da banka iştiraki. Bu şirketler banka iştirakleri içinde değerli şirketler. Dolayısıyla banka iştiraki olanların bu iştiraklerinden vazgeçeceklerini düşünmüyorum. Captive olarak çalışan leasing şirketlerinin de stratejilerine paralel payları belirleniyor. Onun dışında bir banka iştiraki olmayan, piyasada tek başına varlık göstermek isteyenlerin kendilerine çok niş alan bulmaları lazım. Ya bir ürüne ya bir segmente ya da bir bölgeye odaklanmaları gerekli.

Capital: Gelecekte fiyat konusu bir standarda oturur mu?
- BDDK kurallarına tâbiyiz. Nasıl ki bankalar verimliliklerini belli bir seviyede tutmak için birtakım önlemler alıyor, bizim için de kârlı iş yapmak alabileceğimiz önlemlerden bir tanesi. Fazla aracımız yok. Mevduat toplama, komisyon gibi yan faaliyetler de olmadığına göre, sermayemizi eritmeyecek şekilde, kur riski, likidite riski gibi kurallara göre fiyatlandırmayı yapabiliyor olmamız gerekiyor. Rekabetin de bu anlamda dayanacağı bir sınır var. Bunun dışında süreçlerimizi gözden geçirerek verimliliğimizi daha da artırabiliriz.

"SEKTÖR 6 MİLYAR DOLARA ÇIKAR"
YÜZDE 10 EK BÜYÜME Normal şartlarda 2012 yılında 5,5 milyar dolar olması beklenen toplam işlem hacminin vergi değişikliği sonrası 6 milyar dolar seviyesine çıkması bekleniyor. Bu rakamların 2012 için yaklaşık yüzde 10'luk bir ek büyüme anlamına geldiğini söyleyebiliriz. Önümüzdeki yıllarda da benzer bir ek büyüme gözlenebileceğini söylemek mümkün.
İŞ HACMİ ARTACAK Vergi indirimi ile leasing ürününe yeni müşterinin ilgi göstermesini ve iş hacimlerinde kalıcı bir artış olmasını bekliyoruz. Bu hacim artışı yatırımcı ilgisini de arttıracağı için sektörde yeni oyuncular olması da mümkün. Bu oyuncuların miktarı ve kimler olacağı için yorum yapmak erken olsa da, ülkemizde son yıllarda doğru yönetilen ve düzenlenen finans sektörüne olan mevcut ilgiyi arttırıcı rolünün azımsanmayacak kadar fazla olacağına inanıyoruz.

2007 RAKAMINA NE ZAMAN ULAŞILIR?
EN AZ 2 YIL SONRA En az 2 yıl geçmesi gerekiyor. Sektör olarak bir arama konferansı yaptık. Orada öncelikle kendimize misyon belirlememiz lazımdı. Penetrasyonumuzu artırmak istiyoruz.
PENETRASYON DÜŞÜK Bu anlamda Batı ülkelerini benchmark aldığımızda, ülkemizde banka dışı finans ürünleri kullanımı çok düşük. Bunların içinde de leasing belki en çok kullanılanı ancak yüzde 1,2 seviyesinde penetrasyonu var.
2016 HEDEFİ Kullanımın yüzde 10-15'lere çıkması lazım. 2016'da 20 milyar dolara yükselmesi gerekiyor. Bunun olması için sadece tanıtım yetmiyor. Yasal düzenlemelerin yapılması, şu an çalışması tamamlanmış kanunumuzun çıkması lazım.