Yeni Anadolu sermayesi

20.03.2017 15:45:080
Paylaş Tweet Paylaş
Yeni Anadolu sermayesi

YENİ ANADOLU SERMAYESİ

Türkiye’de “büyük şirket listesi” ilk 1967 yılında, İstanbul Sanayi Odası tarafından, İSO 100 olarak yayınlandı. Bu listelerin geçmişi Almanya’da 1800’ler, ABD’de ise 1900’ların başına kadar gidiyor. Türkiye’de yayınlanan listelere arada bir göz atarım. Bu konuda yazılarım oldu, bazı kitaplarımda da yararlandım.

Anadolu 500 ödül töreni öncesinde tekrar baktım. Amacım, Anadolu kökenli şirketlerin listelerdeki gücünü, bu gücün değişimini ortaya koymaktı. Daha önce yazmışımdır ama altını tekrar çizeyim. Türkiye’de “büyük” şirket listesi 1967’de İSO 100 ile başladı, ardından 1970’lerin sonunda İSO 300 oldu ve İSO 500 ve İSO 1000 evrildi. Capital Dergisi ise 1998’de Capital 500’e başladı. Ekonomist 2005 yılında Anadolu 250’yi açıkladı, birkaç yıl sonra da Anadolu 500 ile yoluna devam etti.

Bu listelere bakarken aldığım notun birkaçını ödül töreninde yaptığım konuşmada paylaşmıştım. Bu sayfaya da almak istedim:

*İSO 100 listesinin 1970 araştırmasında İstanbul dışından sadece 4 il yer alıyordu: İzmir 9 şirket, Adana 7 şirket, Ankara 1 şirket ve Kayseri 1 şirket.

*100 şirketten 81’i İstanbul merkezli olanlardan oluşuyordu. Anadolu kökenlilerin sayısı ise 19 idi.

*2016 yılında ilk 500 listesindeki ilk 100 şirketten Anadolu’dan listeye şirket sokan il sayısı tam 20’ye ulaştı.  Bu 20 ilden listeye giren şirket sayısı ise 47 olarak gerçekleşti.

*En büyük 100 şirket listesine 20 ilden sanayi kuruluşunun dahil olması ve bunların oranının yüzde 47’yi bulması küçümsenecek bir gelişme değildir. Türkiye’nin en büyük 100 şirketinin yüzde 47’si İstanbul dışında kuruludur ve bu gerçek bir “Anadolu girişimi devrimi” olarak ele alınmalıdır.

 

İKİ EFSANEDEN GENÇLERE MESAJLAR

Efsane iş insanı Warren Buffet ile Microsoft’un kurucusu Bill Gates’in ortak yanı, kendilerini “hayır işlerine” adamış olmalarıdır. Çok sık bir araya gelip ortak projeler yapıyor, birlikte vakit geçiriyorlar. Geçtiğimiz günlerde ortak verdikleri bir söyleşiyi okudum. Uzun bir söyleşi idi. Ben iki konuyu beğendim: “Başarısız olmak ve meslek seçimi.”

BAŞARISIZLIK

BUFFET: Başarısız olmaktan korkmayın. Harvard’a kabul edilmemiştim. Bu hayatımda başıma gelen en güzel şeydi. Zamanında hiç de iyi değilmiş gibi görünen bazı iyi şeyler vardır. Sakın onlar için üzülmeyin. Ve geriye bakıp onların sizi yiyip bitirmesine de izin vermeyin. Sadece yolunuza devam edin, çünkü ileride bir şeylere sahip olacak ve onları unutacaksınız. Daima ileriye bakın.

GATES: Lisedeyken okula bilgisayar getirilmişti ve bu benim için büyük bir şanstı. Ben de bilgisayara karşı bir hayranlık oluştu ve fanatik oldum. Dolayısıyla bilgisayarı bir hobi olarak gördüm, bana risk alınabilecek bir şey gibi gelmedi. Oysa risk almak harika bir şeydir. Genç yaştaysanız, risk alın, değişik şeyleri deneyin, popüler olmasa da eğlenebileceğiniz işlerle uğraşın.

YENİ DÖNEMİN MESLEĞİ

BUFFET: Ben aynı işi yapardım. Muhtemelen başka bir şeyde de başarısız olabilirdim. 20’li ve 30’lu yaşlarımdayken çok eğlenirdim, şimdi 86 yaşındayım ve hala eğleniyorum. Bu yüzden gençlere mümkün olduğunca bir işe ihtiyaçları olmadığı zaman kabul edebilecekleri türden bir iş aramalarını tavsiye ediyorum. Yani yaşamları boyunca bir uyurgezer gibi dolaşmamalarını ve her şeyin müthiş olacağını söylememelerini ama ben bunu yapacağım ben şunu yapacağım ve yaşlanana kadar olduğum yerde saymayacağım demelerini kastediyorum.

GATES: Ben pozitif bilimleri çok severim ve insanların bir parçası olma şansına sahip olacakları birtakım harika şeyler var. Ben yine de muhtemelen bilgisayar bilimlerini tercih ederdim, çünkü günümüzde yapay zeka ile ilgili çalışmalar gerçekten muazzam ileri boyutta.


GOETHE’DEN LİDERLİK DERSLERİ

Geçtiğimiz ay içinde Start Up dergisi olarak bizim de desteklediğimiz Start Up 100 Ödül töreni vardı. Projenin iş ortaklarından TOBB Genç Girişimciler Kurulu Başkanı Ali Sabancı açılışta bir konuşma yaptı. Daha önce Sabancı’nın girişimcilere yönelik çok sayıda konuşmasını dinlemiştim. Bu kez konuşmasını oldukça farklı ve ilham verici buldum. Sanıyorum konuşmasını dayandırdığı kaynak, içeriği ilgi çekici yapmıştı.

Sabancı’nın konuşmasına ilham veren ünlü yazar Johann Wolfgang Von Goethe’nin “Dünyanın Derdi Bitmez” adlı kitabıydı. Ali Sabancı, o kitaptan şu alıntıları ve devamında yorumları yaptı.

1.       “Faydasız bir hayat erken bir ölümdür.” Hayatı mutlaka iyileştirmeliyiz, yararlı hale getirmeliyiz. Yoksa aslında yaşamıyorsunuzdur.

2.       “Düşünmek kolaydır, yapmak zordur. “ Dünyada en zor olan şey, düşündüğünü gerçekleştirmektir. Düşünmekle kalmayın, onu hayata geçirmeye bakın. Girişimler de böyle hayat buluyor, başarıya ulaşıyor.

3.       “Işın olduğu yerde gölgeler de çok olur.” Her başarıda birileri sizi aşağıya çekmeye çalışır. Buna hazırlıklı olun, yılmayın.

OTOMOTİVDE TASARIMIN FARKI

Geçmiş yıllardaki bir yazımda altını çizmiştim. Bütün dünyada cep telefonunda büyük bir rekabet yaşanıyor ve kâr marjları hızla geriliyor. Ancak, iPhone, hala kâr marjında inanılması yüksek düzeylerde satış yapıyor. 750-800 dolarlık bir telefonda 400 dolar civarında kâr olduğunu yazmıştım. Aradaki fark ise tamamen “tasarım ve Ar-Ge” ile sağlanıyor.

Geçenlerde Ekonomist Dergisi’nin Anadolu’nun 500 Büyük Şirketi için düzenlediğimiz törende Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Faruk Özlü, sözünü bu konuya getirdi. Bizim toplantıya, otomotiv sektörünün temsilcileriyle yaptığı buluşmadan gelmişti. Orada sektörün sorunları masaya yatırılırken bir önemli rakam ortaya çıkmış.

Türk otomotiv sektörünün toplam ihracatında kilogram başına gelir “8 dolar” düzeyinde gerçekleşmiş. Türkiye’ye ithal edilen otomobilde ise ortalama bedel “12 doları” bulmuş. 2016 rakamlarından söz ediyoruz. Arada 4 dolarlık küçük fark varmış gibi görülse bile oransal olarak bakıldığında yüzde 50’leri görüyoruz. 20 milyar dolarlık ihracat yaptığımızı düşündüğümüzde, bu alanda sağlanacak böylesine oransal artışlar müthiş büyüklüklerin sağlanmasını da beraberinde getirebilir. Yeni dönemde her sektörün bence buna odaklanması gerekiyor.

 

Türkiye ve dünya ekonomisine yön veren gelişmeleri yorulmadan takip edebilmek için her yeni güne haber bültenimiz “Sabah Kahvesi” ile başlamak ister misiniz?


YAZARIN DİĞER YAZILARI TÜMÜNÜ GÖRÜNTÜLE

Yorum Yaz