Otonom otomobille neler değişecek?

16.03.2020 16:58:000
Paylaş Tweet Paylaş
Otonom otomobille neler değişecek?

Gelecekte yapacağımız her yolculukta, otonom bir araç içinde yaptıklarımızı izlemekle ilgilenecek birden fazla taraf olacak. Bunlar: 

Araç sahipleri: Arabaların sahibi olan şirket, aracın çalışmasını tehlikeye atabilecek herhangi bir durumun söz konusu olup olmayacağını bilmek isteyecektir. Zaman içinde olası “temizlik ve onarım” uyarıları çok daha karmaşıklaşacak.

 Hükümetler: Otonom araçlar artık “toplu taşımacılık” olarak görüleceğinden, hükümetlerin de bir yandan olası kazaların şiddetini azaltacak ve diğer yandan da hasar verici eylemleri gerçekleşmeden önce engellemek için güvenli ve etkili bir ulaşım sağlama yükümlülükleri olacak. 

Yolcular: Otonom araç kullanan her insan güvenli ve ucuz bir ulaşım yolunu tercih eder. 

Reklam verenler: Esir edilmiş bir izleyici kitlesine erişebilmek gibisi yoktur. İnsanların çoğunun düşündüğünün aksine reklamcılar, bütün dünyayı reklamlarla kaplamak istemez. Aksine onlar, daha çok sadece kendi ürünleri veya hizmetleriyle ilgilenen insanları hedef almak ister. 

Sadakat programları: Gelecekte sık seyahat edenler için yolcu ödülleri, sıcak bir gündem maddesi olacak. Bu nedenle yolculukları kaydeden ve kat edilen kilometreleri hesaplayan otomatik bir sistem ileride çok önemli bir özellik olacak. 

AI şirketleri: Her otonom araç aktivitesinin ruhunda ve kalbinde, zaman içinde giderek çok daha öngörülü olan bir AI işletim sistemi olacak. Artık ilk performans kriteri, doğru zamanda, şehrin doğru bölgesinde doğru arabaya binebilmek olacak. Dahası, her AI işletim sistemi kendi yolcularını gayet yakından tanıyacak; filmler, müzikler sunacak, ürün, mal ve hizmet tavsiyesinde bulunacak; iş yeri ve yaşam tarzı değişiklikleri için kalınacak yerler ayarlayacak ve hatta yeni ama tuhaf yolcu taleplerini bile yerine getirecek. 

OLAĞANÜSTÜ DEĞİŞİM Araç içinde gözetlemenin çeşitli yolları olacak; kameralarla görsel gözetlemeden tutun da mikrofonlarla işitsel gözlemlemeye, GPS’e, sensörlere, hava kalitesi gözlemcilerine ve çok daha fazlasına... Araç filosu sahipleri, müşterilerine A noktasından B noktasına gidebilmeleri için kesintisiz, temiz ve konforlu bir yolculuk sunarken seyahat boyunca birtakım şeyler ters gidebilir. Ne zaman bir arıza olasılığı algılansa araçlar derhal sorun çözülünceye kadar servise çekilecek. Ancak yıkama, tamir, iç temizlik, bulaşıcı hastalık, polis müdahalesi veya herhangi bir sorun yüzünden bir araç faaliyet dışı kaldığında masraflar dağ gibi artmaya başlayacak. Aynı zamanda şirketler araç içinde ne olup bittiğini de izlemek ister. Ancak müşterilerin kimsenin kendilerini izlememesini istemeleri için yığınla sebebi olabilir. İşte size bu şirketlerin uğraşmak zorunda kalacağı meselelerin boyutunu ve kapsamını aydınlatacak birkaç senaryo: 

1. Terörist senaryosu Otonom araç şirketleri, büyük bir hızla bilgisayar korsanlarının, eşkıyaların ve aklınıza gelebilecek her türden şeytani zekalı dolandırıcının hedefi haline gelecek. Bu işe dahil olan tüm taraflar, yani hükümetler, yolcular ve araç sahipleri, bu türden sorunları minimuma indirmek isteyecek. Terörist senaryolara gelindiğinde ise sorunlar bombalardan, toksik arabalara, bulaşıcı hastalıklara, konuşmaların dinlenmesine ve çok daha fazlasının olduğu geniş bir yelpazeye yayılacak. 

2. Boşanma senaryosu Boşanma sürecinden geçenlerin çoğunda genellikle üst seviyede paranoyaklık başlar. Bir ebeveyn olarak kendi kişiliklerinin, liyakatlerinin ve karakterlerinin sorgulanacağını düşünerek üzülürler ve yeni boşanmış insanların pek çoğu kendi kimliklerini gizleyerek kir pas içindeki yaramaz çocuklarıyla, köpekleriyle ve oyuncaklarıyla birlikte seyahat etmek ister. 

3. Ünlü kişi senaryosu Paparazziler, takipçi sapıklar ve hatta imza müptelaları bile sadece şehirde huzurlu bir tur atmak isteyen şöhretli kişiler için başlı başına bir sorun. Viral medya yıldızları yaptıkları herhangi bir şeye devasa bir spot lambası tutulduğunda büyük sorunlar yaşayabilir. 

4. Telefonda konuşan şirket yöneticisi senaryosu Çoğu şirket yöneticisi, sık sık rakip firmalarda çalışanların kulak misafiri olabilmesi nedeniyle kendi şirketlerinin uzun vadede rekabetçiliğine zarar verebilecek türden telefon konuşması yapar. Kurumsal casusluk ise halen çok canlı ve daha önce hiç olmadığı kadar sofistike seviyelere ulaştı. 

5. Evcil hayvanlar ve rehber hayvanlar senaryosu Evcil hayvanlarıyla birlikte yaşayan insan sayısı tırmanarak artmaya devam ediyor. Evcil hayvan sahipleri, nereye giderse gitsin hayvanlarına iyi muamele edilmesini istiyor. Koca göbekli domuzcuklardan, tavuklara, köpeklere, kedilere, yılanlara, farelere, minyatür atlara, papağanlara ve iguanalara kadar çok geniş bir yelpazede yer alan bu evcil hayvanlardan kaynaklanan mobil alanlardaki tüm pislikler ciddi bir sorun oluşturuyor. Araç filosu operatörleri, arabaya hayvan alınması durumunda devreye girecek belirli “sürücü sigorta poliçeleri” konusunda ısrarcı olacak. 

. Bulaşıcı hastalıklar senaryosu Sürücüsüz bir araç içindeyken hiç kimse bir virüse, enfeksiyona, bitlenmeye, alerji yaratan şeylere veya başka türden havadan yayılabilen hastalıklara maruz kalmak istemez. Bu nedenle araç filosu sahiplerinin, tehlikeli olabilecek her şey için sürekli hava parçacıklarını koklayıp test eden hava kalitesi monitörleri olacak. 

7. Pis çocuk senaryosu Çocukları ne kadar çok sevseniz de arka koltukta çocukların alt bezinin değiştirildiği, içeceklerin döküldüğü, kusmukların bulaşt��ğı ve araç içi aksamın her yerinin boyalı kalemlerle çizildiği bir arabaya binmek istemezsiniz. 

8. Varlıklı insan senaryosu Her ne kadar zengin insanlar, tüm kameraların, sensörlerin ve kayıt cihazlarının kapalı tutulmasını yani eksiksiz bir mahremiyet istese de işler istedikleri gibi olmayacak. Yolcular bir kavgaya karışırsa, her yerde kan olursa, birileri ölürse veya araçtan fırlatılıp atılırsa, bu meseleler mahremiyete girmeden nasıl çözülecek? 

NİHAİ DÜŞÜNCELER Kendi kendine giden arabalar söz konusu olduğunda, bu kolaylığın bedeli izlenip takip edilmek olacak. Sürücüsüz arabaların işlevselliğinin doğal bir yan ürünü olarak yığınla miktarda veri toplanılacak. Bu arabaların hem içinde hem dışında yüksek teknolojili kameralarla birlikte ultra hassas GPS verileri de olacak. Bu durum tıpkı Uber’in kendi müşterilerinin alışkanlıklarıyla ilgili topladığı veriler gibi ama daha az detaylı bir şekilde insanlar hakkında yığınla verinin toplanması anlamına geliyor. Kendi kendine giden arabaların düzgün çalışabilmesi için yoldaki her araba, her insan veya hayvan hakkında bilgi sahibi olmasını sağlamak amacıyla araç içinde kurulu sensör ağları üzerinden devasa miktarda veri akması gerekecek. Bu araçlar ne kadar kişiye özel hale getirilirse sundukları kolaylıklar da o kadar fazla olacak ve kendi çalışmalarıyla ilgili o kadar çok veri toplayacaklar. Benim tanımladığım bu gelecek belki de sadece birkaç yıl uzağımızdadır. Ancak aşırı uzakta olacağını hiç düşünmüyorum.

Türkiye ve dünya ekonomisine yön veren gelişmeleri yorulmadan takip edebilmek için her yeni güne haber bültenimiz “Sabah Kahvesi” ile başlamak ister misiniz?


YAZARIN DİĞER YAZILARI TÜMÜNÜ GÖRÜNTÜLE

Yorum Yaz