Stresi yenme formülleri

Özlem Aydın Ayvacı

[email protected]

İŞ HAYATINDA STRES YÖNETİMİ OLDUKÇA ÖNEMLİ... STRESİN AŞIRI SEVİYELERE ÇIKMASI, SAĞLIĞI EN FAZLA ETKİLEYEN KONULAR ARASINDA GELİYOR. CEO’LARIN ÇOĞU DA BU DURUMUN BİLİNCİNDE. İŞLERİ OLDUKÇA ZORLU ORTAMLARDA BULUNMALARINA YOL AÇSA DA KENDİLERİNE ÖZEL TAKTİKLERLE STRES ATMAK İÇİN BİR YOL BULUYORLAR. LİDERLERİN BU DÖNEMLERDE SAKİN KALMA FORMÜLLERİNE GELİNCE… GENELDE SPOR YAPMAK, SEVDİKLERİYLE ZAMAN GEÇİRMEK, BAHÇEYLE UĞRAŞMAK, YEMEK YAPMAK, YÜRÜMEK, MEDİTASYON VE MÜZİK GİBİ AKTİVİTELERE VAKİT AYIRMAK ONLARIN TAZELENMELERİNİ SAĞLIYOR.

Stresin eksik olmadığı bir coğrafyada yaşamaya alışkındık. Hatta Türk yöneticiler bu stres ve kriz bağışıklıklarıyla globalde en çok aranan liderlerin başında geliyordu. Ancak 2020, her zamankinden daha çalkantılı başladı. Uzunca bir süre de böyle gidecek gibi görünüyor. Bu nedenle uzmanlar özellikle yeni dönemde stres yönetiminin önemine vurgu yapıyor. İş dünyası liderlerinin çoğu da bunun bilincinde. Stresli durumlarda spor yapmak, bahçeyle uğraşmak, yemek yapmak, meditasyon, müzik dinlemek, dizi veya film izlemek veya oyun oynamak gibi aktivitelere vakit ayırıyorlar. Bu sayede hem rahatlatıyor hem kendilerini daha iyi hissediyorlar. Çoğumuzun “evde kal” çağrılarına uyarak evden çalıştığımız bu süreçte aileyle vakit geçirmek de stresi dağıtan, mutluluk hormonunu yükselten faktörler arasında yer alıyor. CEOLife, iş dünyasının liderlerinin farklı stresi yenme formüllerini araştırdı…

ANDA KALMAK ÇOK ÖNEMLİ 

Bilgi kirliliği ve fazlalığı en önemli stres kaynakları arasında yer alıyor. Albaraka Türk Genel Müdürü Melikşah Utku da böyle düşünüyor ve anı yaşayan bir mizacının olduğunu söylüyor. “Dışarıdan sakin gözüksem de hislerim içinde bulunduğum ortama göre ciddi salınımlar yapabiliyor” diyen Utku, stresi nasıl aştığını şöyle anlatıyor: “Hedefi ulaşılması gereken değil ulaşılması için koşulması gereken bir nokta olarak görenlerdenim. Bizi geliştirenin ve dünyayı anlamlandırmamızı sağlayanın, bu koşu ve çaba dolu yolculuğun sağladığı manevi ve zihinsel tecrübe olduğuna inanırım. Bu inanç beni bir miktar tevekkül sahibi yapıyor. Başarısızlıktan ziyade niyetin bozulmasından ve gayretsizlikten korkarım. Bu tür bir yaklaşım, stresle baş etmede en iyi yöntem. Evcimen biri olarak bu dönem benim açımdan stresli değil, bilakis çok huzur dolu geçti.”  Alarko Carrier Genel Müdürü Cem Akan bilgi kirliliği nedeniyle az sayıda ama güvendiği kaynaklardan bilgi almaya çalışıyor. Akan, bir süredir aynı anda birçok işle ilgilenmeyi (multitasking) bırakmış, anda kalmaya ve yaptığı her neyse ona odaklanmaya özen gösteriyor. Akan, hafta sonlarını kızlarıyla sahilde bisiklet sürerek geçiriyor ve “Stres paratoneri olarak gördüğüm iki kedimiz var. Arkadaşlarımla ve ailemle kaliteli vakit geçirmek, seyahat etmek, yemek yapmak ve tabii ki bunları da güzel bir müzik eşliğinde yapmak kendimi iyi hissettiriyor” diye anlatıyor. 

“HAYATTAN KEYİF ALMAYA ÇALIŞIYORUM”

Pernod Ricard Orta Doğu, Kuzey Afrika ve Türkiye Genel Müdürü Selçuk Tümay da keyifli anlar yaratmanın yaşam felsefesi olduğunu söylüyor. “Convivialite” sözcüğünün de hem şirketini hem kendisini çok iyi anlattığını belirtiyor ve ekliyor: “Bu sözcük Latince’de bir arada yaşamak anlamına geliyor. Benim içinse anlamı çok daha derin. Ben bu kelimeyi paylaşmak, her koşulda birbirine destek olmak, pozitif etki yaratmak, birlikte eğlenmek ve hayattan keyif almak anlamında kullanıyorum. Stresli günlerimi de ailem ve dostlarımla eğlenerek ve birlikte vakit geçirerek atlatıyorum.” Tümay, mental olarak bir dönüşümün eşiğinde olunduğunu da söylüyor ve “Salgın sona erdiğinde dünya ilham veren ve anlamlı işlere imza atan kişilere her zamankinden daha faza ihtiyaç duyacak. Eğer biz de biraz daha kendimize dönüp içimizdeki insani değerleri yüceltebilirsek gelecekte çok daha güzel bir dünya inşa edebiliriz” diyor. 

SEYAHAT SEVERLER MUTSUZ MU?

En büyük stres atma formülü seyahat olanlarsa bu dönemde pek mutlu değil… ESET Türkiye CEO’su Alain Soria da bu isimlerden biri. Soria, “Değişik ülke ve kültürleri gezmeyi ve öne çıkan gastronomik özelliklerini denemeyi seviyorum. Eşimle son olarak Hindistan, Nepal ve Zanzibar’ı gezmiştik. Salgın en büyük hobime engel oldu. Şimdi tenis oynuyorum, düzenli pilates yapıyorum, bisiklete binmeye çalışıyorum. Netflix dizilerini de takip etmeye çalışıyorum” diyor. Hayat Kimya Strateji ve Pazarlamadan Sorumlu Başkan Yardımcısı ve İcra Kurulu Üyesi Aysel Aydın ise “Şu anda yaşadığımız stres, pandemiyle kontrolünü kaybettiğimiz bir durumun kontrolünü tekrar elimize geçirebilme ve salgın sürecinde güçlü kalabilmeyle ilgili” diyor. Normal hayatında iş stresinin üstesinden ailesiyle seyahat ederek ve vakit geçirerek geldiğini söyleyen Aydın, “Müzeleri, şehirleri, sokakları gezmeyi, o şehrin kültürünü ve yaşayışını anlamayı seven biriyim. Karantina dönemindeyse kendimi kültürel ve kişisel olarak besleyecek online aktivitelere yöneldim” diyor. Elite World Hotels CEO’su Ünsal Şınık da stres yönetimi konusuna her zaman özen gösterenlerden. Şınık, “Stres seviyesini yönetmek için genellikle bahçe işleri ve ev tadilatıyla uğraşırım. Düzenli uyku ve spor çok önemli. Sağlıklı beslenmeye özen gösteririm. Resim yapmak ve motorumla seyahat etmek iyi yaşam önerilerim arasında yer alıyor” diyor. 

İYİ GELENİ BULANLAR

Bazen kendinize, stresi aşmanıza neyin iyi geldiğini çok net bilirsiniz. İşte Enerya Genel Müdürü Arda Beştaş, bu isimlerden biri. Beştaş, mesai saatleri dışında farklı aktivitelerle ilgilenerek iş hayatındaki stresi minimize etmeye ve sosyal yaşamına taşımamaya özel önem veriyor. Pandemi sürecinde mutfağa geçerek yeni tatlar deneyimlemenin de kendisine iyi geldiğini söyleyen Beştaş, “Oğlumla oyunlar oynayıp, kaliteli vakit geçirmeye odaklanıyoruz. Arkadaşlarımla görüşmeyi ve spor yapmayı çok seviyorum. Dergi ve kitap okumaktan çok keyif alırım. Dizi ve belgesel seyrediyorum. Her gün mutlaka 1 saat müzik dinleyerek yürüyüş yapıyorum” diyor. AvivaSA CEO’su Fırat Kuruca da stres yönetiminde başarılı bir lider. Kuruca, “Köpeklerimle daha fazla ilgilenmek, onlarla daha fazla oyun oynamak bana stres konusunda çok iyi geliyor. Chico ve Coco isminde, 2 çok sevimli Labrador köpeğim var. Ayrıca toprak ve bahçeyle uğraşıyorum. Domates ve salatalık ektim ve iyi verim aldım. Aile bireyleri arasında artan etkileşimi çok önemsiyorum” diyor. Su sporlarının ve doğada bulunmanın da stres yönetimi açısından faydalarını gördüğünü belirten Kuruca, “Koleksiyon merakı da iyi bir stresle başa çıkma aracıdır çünkü araştırma ve sabır gerektirir. Kitap, plak ve özellikle dolma kalem koleksiyonum var. Meraklı ve araştırmacı bir yapıya sahibim ve yaşam mottomu ‘Öğrenmenin yaşı yoktur’ şeklinde özetleyebilirim.” diyor. Türk Henkel Beauty Care Professional Genel Müdürü Viki Motro ise polisiye kitapların hem dikkatini toplamasına yardımcı olduğunu hem baş karakterle beraber olayı çözmeye çalışarak, günlük konulardan kopup rahatladığını söylüyor. Motro, “Türk polisiye yazarlardan Ahmet Ümit, en sevdiklerimden” diyor. 

YÜRÜYÜŞLE YENİYORLAR

Türk Ytong Yönetim Kurulu Başkanı Fethi Hinginar, “Yüzyılın en büyük salgınını yaşadığımız bu dönem, hepimizin üzerinde çok fazla stres yarattı” diyor. Bu dönemde tek stres kaynağının hastalıktan kaybedilen insanlar olduğunu belirtiyor ve “Aramızdan ayrılan sevdiğimiz bazı dost ve yakınlarımızın son yolculuklarında yanlarında bulunamayışımıza çok üzüldüm” diyor. Hem işle hem aile ve arkadaşlarla yeni bir düzene geçtiklerini belirten Hinginar, şöyle devam ediyor: “Görüntülü telekonferans yoluyla görüşme imkanları hayatımızı çok kolaylaştırdı. İş ve arkadaş gruplarımın çoğuyla pandemide daha fazla ve daha verimli görüşme yaptık. Bu süreçte güne sabahın erken saatlerinde bahçede yürüyüş yaparak başladım ve fiziksel egzersizlerimi sürdürmeye özen gösterdim.” Sodexo Türkiye CEO’su Ahmet Zeytinoğlu ise stres yönetimi için yaptığı en önemli şeyin doğa yürüyüşü olduğunu söylüyor. Zeytinoğlu, “Riva’da oturuyorum ve haftada en az 4 kez 1 saat yürüyorum. Bu hem zindelik kazandırıyor hem kafamı temizliyor. İki hamster ve bir muhabbet kuşumuz var. Onlarla ilgilenmek de çok yararlı oluyor. Bahçeciliğe de ciddi zaman ayırıyorum” diyor. 

ÖZEL FORMÜLLER

MetLife Türkiye Genel Müdürü Deniz Yurtseven, sakin kalmanın ve sağduyulu olmanın stresle başa çıkmada kilit rol oynadığını düşünüyor. Aileyle geçirilen vaktin de stresi azalttığını söyleyen Yurtseven, “Siz stresi yönetmezseniz, stres sizi yönetir” diyor. Günlük rutinin dışına çıkmanın stresi yaratan en önemli nedenler arasında olabileceğini vurgulayan Yurtseven, kendi stresi yönetme yöntemlerini şöyle açıklıyor: “Günlük uyku düzenimi bozmamaya, egzersizlerimi aksatmamaya ve dengeli beslenmeye özen gösteriyorum. Kişisel bakıma ve hijyene çok daha fazla önem veriyorum. Sosyal mesafeyi korumak, elleri sık sık yıkamak, bol bol su içmek, vitamin takviyesi almak kişisel olarak uyguladığım önlemlerden başlıcaları. Vaktimin çoğunu işlerime ayırmak durumundayım. Evde çalışırken, hiç gitme fırsatımın olmadığı klasik müzik konserlerinin kayıtlarını dinliyorum. Müziğin rahatlatıcı ve bazen de harekete geçirici gücünü herkese tavsiye ederim.” Ariş Pırlanta Yönetim Kurulu Başkanı Kerim Güzeliş ise stresle başa çıkma formüllerini şöyle anlatıyor: “Öncelikle güne pozitif başlamaya çalışırım. Nefes egzersizleri, mümkünse doğayla iç içe olmak, güne olumlu duygularla başlamak için ilk adım olmalı. Pozitif düşünce yapısına sahip olmak, küçük detaylarda güzelliği, mutluluğu farketmek stresten uzaklaşmaya yardımcı olur. Düzenli uyku, sağlıklı beslenme, yürüyüş, kitap okumak, ailemle, dostlarımla, şirket çalışanlarımızla telefonda da olsa görüşüp sohbet edebilmek, bitkilerle ilgilenmek yaşamı daha keyifli sürdürebilmek adına yaptıklarım arasında.” 

YÖNETEBİLECEKLERİNE İNANIYORLAR

Eskiden şirket yöneticilerinin çoğu, her şeyin kontrolleri dahilinde olmasını isterdi. Ancak yeni dönemde pek çok CEO her şeyi kontrol edemeyeceğinin farkında. Örneğin BAT Türkiye, Kafkaslar ve Kuzey Afrika Bölge Direktörü Gökhan Bilgiç, kontrol edemeyeceği konulara üzülmemeyi ya da bu konularda stres yapmamayı zamanla öğrendiğini söylüyor. Genel olarak çok pozitif ve olumlu bir yapısı olduğundan bahsediyor ve ekliyor: “Bu nedenle çoğu şeyin üstesinden gelinebileceğine inanan, bu çerçevede kontrol edebileceğim şeyleri yönetmeye odaklanan bir yapım var. Yorulduğum ve huzursuz hissettiğim zamanlardaysa spor yapıyorum, sevdiklerimle zaman geçiriyor, dizi izliyorum. Pandemi döneminde arkadaşlarımla internet üzerinden hem sohbet edip hem online poker oynamaya başladım. Poker, hakikaten çok keyifli, eğlenceli ve rahatlatıcı bir hobim haline geldi.” Edenred Türkiye Genel Müdürü Eric de Ladoucette de stresin en büyük kaynağının belirsizlik ve bilgisizlik olduğuna inanıyor ve “Panik zamanlarıyla baş etmenin en iyi yolu, mizah ve ironi duygusunu kaybetmemek ve yaşananların aslında o kadar da kötü ya da zorlayıcı olmadığına kendini inandırmak” diyor. Ogilvy Türkiye CEO’su Emine Çubukçu ise stresi pozitif bir değişime nasıl kaldıraç yapabilirim sorusuna yanıt arayarak yenmeye çalıştığını söylüyor. Çubukçu, “Stresle ilişkili konuları, günlük hayatımın rutinleriyle harmanlamaya, tatlandırmaya gayret ediyorum” diye konuşuyor. OSRAM Türkiye CEO’su Can Dikmen, pandemide ağırlıklı olarak bahçe ve ev işleriyle ilgilendiğini söylüyor. Dikmen, “Uyku ve beslenme düzenimi bozmamaya çalıştım, kaçırdığım filmleri izledim ve ertelediğim kitapları okuyarak rahatladım” diyor.