Bizimkiler daha hızlı

BİM Wal-Mart’tan, Teknosa Best Buy’dan, Mavi H&M’den, A101 Aldi’den daha hızlı bir performans sergiliyor. Uzmanlara göre bu durumun en önemli nedeni, Türk markalarının mağazalaşmada daha cesur ve atak olmaları. Bunun dışında Türkiye’de organize perakendenin ivme kazanması, gelişmiş ülkelerin aksine pazarın doygunluğa ulaşmaması ve hızla artan AVM yatırımları da Türk şirketlerinin hızında etkili.

Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Wal-Mart, 467,8 milyar dolarlık cirosuyla dünyanın en  büyük perakendecisi. Geliri, dünyadaki birçok ülkeden daha büyük. Toplam 4 bin 570 mağazası var. Mağazacılıktaki büyüme hızı ise dünyanın en büyük perakendecisi olmasına karşın sadece yüzde 3,3. Geçen yılı, 146 yeni mağaza açarak kapattı. Dünyanın en büyük 5’inci perakendecisi Kroger’ın mağaza açma hızı ise eksilerde. 90,3 İndirim marketi Kafe milyar dolar cirosu olan Kroger, geçen yıl hiç mağaza açmadı. Hatta 3 bin 575 mağazasından 37’sini kapattı. Benzer durum, dünyanın en büyük moda markalarından Gap’te de yaşandı. 15,1 milyar dolar cirolu Gap, 2012’de 46 mağazasını kapattı.

Türkiye’deki markaların ise dünyadaki perakendecilerle karşılaştırınca mağazalaşma hızı oldukça yüksek. Organize perakendede Wal-Mart’la aynı kulvarda yarışan BİM, geçen yıl Wal-Mart’ın açtığının üç katı kadar yeni mağaza açtı. Dünyanın en hızlı büyüyen perakende şirketleri sıralamasında 10’uncu sırada yer alan BİM, bu yıl açtığı yeni mağaza sayısını yüzde 14,6 oranında artıracak ve 430’a çıkaracak. Sadece BİM değil, A101’in mağazalaşma hızı da dünyanın en büyük indirim marketi Aldi’den 9 kat daha fazla. Teknosa da dünyanın en büyük elektronik perakendecileri Best Buy ve Apple Store’dan daha fazla mağaza açıyor.

MAĞAZA SAYISI 365 BİN
Geçen yıl, Türkiye’de toplam mağaza sayısı 340 bin seviyesindeydi. Bunun 55 bini AVM ve ünlü cadde mağazalarından oluşuyordu. Bu yıl ise toplam mağaza sayısının yüzde 7’nin üzerinde artarak 365 bine yükseldiği öngörülüyor. Son 4 yıla bakıldığında, mağaza sayısında yüzde 37’nin üzerinde artış yaşanıyor.~
Önümüzdeki dönemde de mağazalaşma hızının devam etmesi bekleniyor. BMD Genel Sekreteri Ekrem Utku, 2014 sonuna kadar Türkiye’de AVM’lerdeki ve ünlü caddelerdeki toplam mağaza sayısının 75 bine ulaşacağını söylüyor. Eğer bu tahmin gerçekleşirse Türkiye’deki toplam mağaza sayısı bir yılda son 4 yıldan daha hızlı artacak.

Jones Lang LaSalle Türkiye Başkanı Avi Alkaş, perakendede mağaza sayılarında yaşanan artışı organize perakendenin büyümesine, gelişmiş ülkelerin aksine pazarın doygunluğa ulaşmamasına ve hızla artan AVM
yatırımlarına bağlıyor. Alkaş, özel sermaye fonlarının da perakende markalarına yaptıkları yatırımlarla ma-ğazalaşma hızını artırdığını belirtiyor.

Türk perakendecilerinin yurtiçindeki hızlı mağaza-laşması yurtdışına da yansımış durumda. BMD verilerine göre Türk perakendecilerin yurtdışında açtığı mağaza sayısı 2009-2012 yılları arasında yüzde 90’a yakın artarak bin 600’den 3 bine yükseldi. 2014 sonuna kadar da 4 bin 800’e yükselmesi bekleniyor. Peki neden Türk markaları mağazalaşma konusunda H&M, Wal-Mart, Inditex ve Best Buy’dan daha hızlı davranıyor? Cushman&Wakefield Genel Müdürü Toğrul Gönden, “Türkiye’de perakendeciler mağaza-laşırken biraz daha cesur ve hızlı karar veriyor” diyor.

WAL-MART'I GEÇTİ
Peki perakendede en hızlı kim? Alkaş, perakendede yeni mağaza açma oranının 3,58 olduğunu, ayda 3 ila 5 mağaza açanların hızlı olarak değerlendirildiğini söylüyor. Gönen’e göre ise ayda 5 ve üzeri mağaza açanlar rakiplerine göre daha hızlı. Perakendede en yüksek sayıda ve hızlı mağaza açanların başında ise gıda perakende ile hazır giyim bulunuyor. Gıda perakendede dünyanın en büyük perakendecileri yılda 100150 mağaza açarken Türkiye’de bu sayı 500’ü bile geçiyor. Sektörde Wal-Mart ile Türkiye’deki BİM’i kıyaslayınca arada büyük fark var. Dünyanın en büyük perakendecisi Wal-Mart, geçen yıl 146 mağaza açarken, Türkiye’de pazarın en büyük oyuncusu olan BİM, aynı dönemde 366 yeni mağaza açtı. BİM, 2013’te geçen yıla göre açtığı mağaza sayısını 375 artırarak 3 bin 845 mağazaya ulaşacak.

İndirim marketlerinde de mağazalaşma hızı oldukça yüksek. Dünyada yıllık 73 milyar dolarlık cirosuyla bu alanın lideri olan Aldi, yılda 60 ila 70 arasında yeni mağaza açıyor.~
2012 sonu itibarıyla bin 260 mağazası bulunan Aldi’nin mağazacılıktaki yıllık hızı yüzde 5,4. Son dönemde bu alanda öne çıkan ABD’li indirim zinciri Bi-Lo ise geçen yıl sadece ABD’de bir yılda 207’den fazla mağaza açtı. Mağaza sayısı 3 kattan fazla artarak 688’e ulaştı. Türkiye’de ise indirim marketleri alanında en hızlı mağazalaşan şirket hiç şüphesiz A101. Geçen yıl 580 yeni mağaza açan A101, 2013 sonuna kadar 656 yeni mağaza açmayı hedefliyor.

HAZIR GİYİMDE EN HIZLI KİM?
Hazır giyimde dünyada yeni mağaza açma konusunda en hızlı olanlar Avrupalılar. Amerikan markalarında ise yeni mağaza açma konusunda yavaşlama hatta gerileme var. 27,6 milyar dolarlık cirosuyla dünyanın ve ABD’nin en büyük hazır giyim markası olan Macy’s geçen yıl sadece 1 yeni mağaza açtı. 15,1 milyar dolarlık cirosuyla dünyanın en büyük hazır giyim markalarından olan Gap ise geçen yıl 46 mağazasını kapattı ve toplam mağaza sayısını 2 bin 391’e düşürdü.

Buna karşın Inditex ve H&M’in mağazalaşma hızı, Amerikalı şirketlere göre oldukça yüksek. Zara, Bershka, Oysho gibi ünlü moda markalarını bünyesinde barındıran İspanyol Inditex Grubu geçen yıl, 482 yeni mağaza açtı. Yeni mağazalarla grubun cirosu yüzde 22 büyüyerek 2,3 milyar Euro’ya yükseldi.

İsveçli H&M’in mağazalaşma hızı ise en önemli rakibi Inditex’ten daha yüksek. Geçen yıl 304 yeni mağaza açarak toplam mağaza sayısını 2 bin 629’a yükselten H&M’in bu alandaki büyümesi yüzde 13,7 oldu. Uzmanlara göre H&M’in büyüme stratejisinin altında hızlı mağazalaşma kuralı yatıyor. H&M, her yıl bu strateji doğrultusunda mağaza sayısını bir önceki yıla göre yüzde 10 ila 15 arasında artırıyor. Yılda ortalama 300 ila 350 arasında yeni mağaza açıyor.

Türkiye’de de hazır giyimde yeni mağaza açma hızı Avrupa’yla hemen hemen aynı seviyede. LC Waikiki, Mavi, Koton, Colin’s gibi pazarın önde gelen oyuncuları yılda ortalama 40-50 mağaza açıyor, Pazardaki şirketler hem kendi mağazalarını açarak, hem bayilik vererek büyüyor. Türkiye’de perakende satış noktalarının sayısının artış hızının son 10 yılda dünya ortalamasının üzerinde gerçekleştiğini söyleyen LC Waikiki Stratejik Planlama Direktörü İbrahim Arıt, yılda 40 mağaza açmayı hedeflediklerini söylüyor.~
Mavi Genel Müdürü Cüneyt Yavuz da yılda ortalama 50 mağaza açtıklarını söylüyor. Yavuz’un hedefi 4 yıl içinde mağaza sayısını yurtiçi ve dışında 2 katına yakın büyütmek. Yavuz, “2017 sonuna kadar toplam mağaza sayımızı 580’e ulaştırmayı hedefliyoruz” diyor.

BANKALAR ÖNE GEÇTİ
Perakendede, Türkiye’de şubeleşme hızının en yüksek olduğu sektörlerden biri de bankacılık. Avrupa Birliği’nde (AB) 2011’de 7 bin 200, 2012’de ise 5 bin 500 banka şubesi kapanırken Türkiye’de her ay büyük bankalar ortalama 5 ila 6 yeni şube açıyor.

Dünya Bankası’nın yaptığı araştırmada ise Türkiye, Fransa ve Endonezya’dan sonra şubeleşme hızında üçüncü sırada yer alıyor. BDDK’nın Haziran 2013 sonu itibarıyla yayınlanan raporuna göre Türkiye’de 11 bin 328 banka şubesi bulunuyor. Şube sayısında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 6,4 artış var. Peki bankacılıkta Türkiye’de kim daha hızlı? İş Bankası, 2012’de bir önceki yıla göre şube sayısını yüzde 4,07 oranında artırarak en hızlı banka oldu. İş Banka-sı’nı, Ziraat, Akbank ve Denizbank takip ediyor.

Akbank ise bir ayda ortalama 4, bir yılda ise ortalama 50 yeni şube açıyor. Akbank Stratejiden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Tunç Akyurt, Türkiye’de bankacılıkta şubeleşme hızının Avrupa ve ABD gibi doygunluğa ulaşmış pazarlara göre çok daha yüksek olduğunu belirtiyor. Akyurt, “Türkiye genç ve dinamik nüfusu, artan ekonomik istikrarıyla bankacılık açısından büyük bir potansiyel taşıyor” diyor.

DenizBank Perakende Bankacılık Grubu Genel Müdür Yardımcısı Gökhan Ertürk de ayda ortalama 6 şube açtıklarını söylüyor. Yurtdışında şube sayılarının azalmasına karşın Türkiye’de büyümenin sürdüğünü anlatıyor. Son dönemde bankacılık sektöründe şubeleşme konusunda hızlı olan bankalar arasında Lübnan merkezli Bank Audi tarafından Türkiye’de sıfırdan kurulan Odeabank da bulunuyor. İlk 10 ayda 19 şubeye ulaşan Odeabank, 2013 sonunda şube sayısını 35’e çıkarmayı hedefliyor.

HIZ DEVAM EDECEK Mİ?
Mağazalaşmada hızlı olan markaların ortak özelliklerinin başında büyüklük geliyor. Sektörde pazar lideri veya liderin takipçisi olan markalar, mağazalaşmada daha hızlı hareket ediyor.~
Özellikle pazarın yeterince doymadığı sektörlerde mağaza açma hızında ivme yüksek. Akaryakıt sektöründe de Türkiye’de yeni istasyon açma oranı dünya ortalamasının üzerinde seyrediyor. Türkiye’de toplam bin 10 istasyonu olan Shell & Turcas’ın perakende satışlar pazarlama müdürü Günden Yılmaz, “Türkiye oldukça dinamik bir pazar ve biz de buna paralel şekilde dağıtım ağımızı sürekli büyütüyoruz” diyor. Yılmaz, her yıl ortalama 50 yeni istasyon açtıklarını söylüyor.

Dinamik olmayan, doyuma ulaşmış, büyümenin zayıfladığı pazarlarda markaların yeni mağaza açma hızı ve iştahı azalıyor. Buna en güzel örnek seramik sektörü. Seramikte satış noktası sayısı son birkaç yıldır aşağı yukarı aynı seyrediyor. Pazardaki büyük oyuncular yılda ortalama 5 yeni mağaza açıyor.

Sektörün lideri Kale Grubu’nda ise yılda yeni açılan mağaza sayısı 10-12 arasında değişiyor. Önümüzdeki dönemde pazarda yeni mağaza açılmasından ziyade mevcutların yenilenmesine ve online satışa ağırlık verilmesi planlanıyor. Kale Grubu Pazarlama Grubu Başkanı İbrahim Karagöz, seramikteki yavaşlamayı pazarın doygunluğa ulaşmasıyla açıklıyor. Karagöz, “Avrupa’da veya diğer doğu pazarlarında bizim kadar yaygın dağıtım ağı olan bir marka sektörümüzde pek yok” diyor.

YAVAŞLAMA YAŞANABİLİR
Pazarın doygunluğa ulaşmış olmasının yanı sıra yüksek kira bedelleri, fiyat ve marka rekabeti de markaların mağazalaşma konusunda daha dikkatli hareket etmelerine yol açıyor. Bundan dolayı son dönemde perakendeciler yeni mağaza açma konusunda daha titiz davranıyor. AVM kiralarının yüksekliği, birbirine çok yakın açılan alışveriş merkezleri yeni mağaza seçimlerinin daha dikkatli yapılmasını gündeme getiriyor.

Türkiye’de ekonomide yaşanan hareketliliğin mağazalaşma hızını artırdığını söyleyen Kiğılı CEO’su Hilal Suerdem de eskiye göre mağaza açarken daha dikkatli davrandıklarını söylüyor. Suerdem, “Pazarı titizlikle analiz ediyor, lokasyon seçiminde titiz davranıyoruz” diyor. Süvari Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Coşkun da yeni mağaza açma konusunda dikkatli davranılması gerektiğini söylüyor. Alternatif pazarlara yönelmek gerektiğini belirten Coşkun, ayda 2, yılda ise 24 yeni mağaza açtıklarını söylüyor.

İBRAHİM ARIT / LC WAIKIKI STRATEJİK PLANLAMA DİREKTÖRÜ
“HEDEF 5 YILDA 800 MAĞAZAYA ULAŞMAK"
2013’TE 455 MAĞAZA
Bugün itibarıyla LC Waikiki olarak yurtiçinde 381 mağaza, yurtdışında ise 17 ülkede 57 mağazamız bulunuyor. 2013 sonu itibarıyla toplamda 455 mağazaya ulaşmayı hedefliyoruz.~
YURTDIŞINDA BÜYÜME
Planlarımıza göre önümüzdeki 5 yılın sonunda yurtiçinde 450, yurtdışında da 350 olmak üzere toplam 800 mağazaya ulaşacağız. Önümüzdeki dönemde, yurtiçinde yılda ortalama 15 mağaza, yurtdışında ise yılda ortalama 25 mağaza açmayı planlıyoruz.

EKREM UTKU / BMD GENEL SEKRETERİ
“MAĞAZA SAYISI 2 KATINA ÇIKACAK"
GÜNDE 19 MAĞAZA
Perakende sektörü, 2009 yılında her gün ortalama 13 mağaza açabilen bir tempoya ulaştı. 2010 yılında ise günde 20 mağaza açılır duruma gelindi. 2011 yılında günde 19 mağaza açan sektör, bu alandaki yatırımlarını hızla artırıyor.
177 BİNE YÜKSELECEK
BMD olarak 2023 yılında, 500 üye markamızın 157 bini yurtiçi, 20 bini yurtdışında olmak üzere toplam 177 bin mağazaya ulaşacağını öngörüyoruz. Perakende sektörünün genelinde ise şu anda mevcut 365 bin olan mağaza sayısının iki katına çıkması mümkün.
BÜYÜME GIDA DIŞINDA
Hazır giyimden gıdaya kadar Türkiye'nin önde gelen perakende markaları 2020'ye kadar her yıl mağaza sayılarında yüzde 15 artış hedefliyor. Türkiye'de mağazalaşmada en hızlı büyüme ise gıda dışı perakende ile moda markalarında yaşanıyor.

HÜSEYİN ÇAĞLAR / VODAFONE TÜRKİYE BİREYSEL SATIS DİREKTÖRÜ
“AYDA 5 MAĞAZA AÇIYORUZ"
STRATEJİ DEĞİŞTİRDİ
4 yıl önce strateji değişikliğine gittik. 2009-2013 yılları arasında U dönüşü stratejik programında yer verdiğimiz yeni dağıtım planımız gereği müşterilerimize bir adım mesafede olmak için mağaza sayımızı artırdık. 4 yılda perakende mağaza sayımızı 2 katına çıkardık. Bugün itibarıyla 2 bin 400 Vodafone perakende mağazası ile abonelerimize hizmet veriyoruz.
KÜRESEL AVANTAJ
Dünyanın en büyük mobil iletişim şirketlerinden biri olmanın bize sunduğu küresel tecrübemizi yerel akılla birleştirmeye özen gösteriyoruz. Mağazalarımızı açarken belirlediğimiz noktadaki demografik bilgilerin yanı sıra ticari potansiyelin analizini yaparak mağaza açma kararını veriyoruz. Bu yıla kadar ayda 5 yeni mağazanın açılışını yaptık.