Yeni sektör hazırlığı

Son dönemde birçok büyük grup ve şirket yeni alanlara girmek için hazırlık yapıyor. LC Waikiki, ev tekstiline ve kozmetiğe girmeyi planlarken, Mudo kendi markasıyla küçük ev aletleri ve yatak satmak için kolları sıvamış durumda. Sanayi devleri ise gayrimenkul ve turizme giriyor. Sanayici Kibar Holding ile Elginkan’ın önümüzdeki dönemde yeni işleri gayrimenkul ve turizm alanlarında olacak. Doğtaş’ı bünyesinde bulunduran Doğanlar Holding, mobilyadan sonra inşaat ve bilişimde büyümeyi planlıyor. Müteahhitlerle perakendeciler ise tarım ve hayvancılığa yönelme eğiliminde…
"YENİ İŞLER KEŞFETME ARZUMUZ VAR.” 18 MİLYAR TL’lik cirosuyla Türkiye’nin en büyük gruplarından biri olan Kibar Holding’in yönetim kurulu başkanı Ali Kibar, bu sözleriyle grubu mevcut işlerinde büyütürken yeni sektörlere sokmayı planladığını da açıklıyor. Kibar Holding’in önümüzdeki dönemde yeni iş alanlarından biri gayrimenkul yatırım ortaklığı olacak. Sadece Ali Kibar değil, Özdilek’in patronu Hüseyin Özdilek’ten LC Waikiki’nin patronu Vahap Küçük’e kadar iş dünyasının vizyoner ve girişimci patronları yeni iş alanlarıyla yakından ilgileniyor ve bu yeni alanlara ciddi yatırım yapıyorlar. Abdi İbrahim Yönetim Kurulu Başkanı Nezih Barut da bu isimlerden biri. “Önümüzdeki dönemde yeni alanlara gireceğiz” diye konuşuyor. Tekfen Holding’in yeni başkanı Murat Gigin ise yeni alanlara girme planlarını her fırsatta açıklıyor. Son dönemde kendi sektörlerinin dışına çıkan, yeni sektörlere giren, iş dünyasının önde gelen isimlerini araştırdık. Patronların yatırım yaptığı yeni alanları belirledik. İşte büyük gruplar ve yeni işleri…
NEDEN YENİ SEKTÖR?
Yeni sektörlere ve iş alanlarına girmenin pek çok avantajı var. Riskleri dağıtmak, sektörler arasında sinerji yaratmak ve yeni büyüme alanları bulmak bunlardan sadece birkaçı… Faaliyet gösterilen sektörlerdeki daralma, büyüyememe ve kârsızlık ise yeni iş alanlarına olan ilgiyi artırıyor. Geçtiğimiz 10-15 yılda birçok büyük grup, faaliyet gösterdiği ana sektörlerin yanına stratejik yeni iş alanları ekledi. Bu sayede hızlı büyümeyi başardı. Bu şirketlerden biri de Kibar Holding oldu. Ağırlıklı sanayiyle büyüyen holding, 2000’li yıllardan sonra yeni iş alanlarına girerek cirosunu 18 milyar TL’ye çıkarmayı başardı. “Yeni işlere girmek bizi daha da güçlendirdi” diyen Kibar Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ali Kibar, “Son dönemde otomotiv yan sanayinde yoğun yatırımımız oldu. Elimizdeki arazileri değerlendirmek için gayrimenkul şirketi kurduk. Yeni girdiğimiz bir diğer alan da enerji oldu” diyor. Kibar, önümüzdeki dönemde mevcut işleri sürdürmenin yanı sıra yeni işler ve yeni alanlar keşfetmeye devam edeceklerini belirtiyor. 15 yıl önce sadece iplik konusunda faaliyet gösteren Kahramanmaraş merkezli Kipaş Holding de o dönem aldığı stratejik kararla enerjiden çimentoya, perakendeden tarıma kadar faaliyet gösterdiği sektör sayısını artırıp çeşitlendirdi. Bu sayede 15 yıl önce gelirlerinin tamamını tekstilden elde ederken bugün ciroda yeni girilen sektörlerin payı arttı. Tekstilin payı ise yüzde 25’e kadar düştü. Kipaş Holding Yönetim Kurulu Başkanı Hanefi Öksüz, yeni sektörlere girme nedenlerinin gelirlerde çeşitlilik yaratarak riski dağıtmak olduğunu söylüyor.~ANA HEDEF RİSKİ DAĞITMAK
Kipaş Holding, bugün gelinen noktada yeni sektörlere girerek cirosunu 1 milyar dolara, çalışan sayısını 8 bine, şirket sayısını 28’e, sektör sayısını 1’den 8’e yükseltti. Öksüz, “Zaman zaman bazı sektörlerde durgunluk yoğunlaşıyor. Bazı sektörlerse lokomatif pozisyona geçiyor. Bu durum sürekli değişiyor. Önümüze çıkan fırsatları değerlendirmeye çalıştık. Böyle bir grubu tek bir sektör götüremezdi” diye konuşuyor. Yine son dönemde Migros’u satın alarak perakendeye giren Anadolu Grubu, cirosunu kısa sürede 20 milyar TL’ye çıkarmayı başardı. 20’ye yakın ülkede üretim faaliyetleri ve 2 milyar dolar tutarında yatırımları olduğunu belirten Anadolu Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Tuncay Özilhan, “Migros’la çalışan sayımız 50 binin üzerine çıktı. Şirket sayımızsa 85’e yükseldi” diyor. 23 yıl önce sadece inşaat sektöründe faaliyet gösteren YDA’nın da bugün sağlıktan tarıma 8 farklı alanda faaliyet göstermesi, riski dağıtma refleksinin bir sonucu. YDA Group Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Arslan, “İnşaat sektörü, yapısı itibarıyla dalgalı ve düzensiz bir sektör. Çeşitli riskleri barındırıyor. Biz de risklerimizi dağıtmak için inşaatın dışında yeni sektörlere girerek çeşitliliği artırdık” diyor ve ekliyor: “Hem risklerimizi dağıtmak için sektörleri çeşitlendiriyoruz hem de sektörlerin birbirilerine olan sinerjisinden yararlanıyoruz. Hedefimiz daha dengeli ve öngörülebilir bir nakit akışı yaratmak.” ÇEŞİTLENDİREREK BÜYÜME
Büyük grup ve şirketlerin kimi zaman faaliyet gösterdikleri ana sektör içinde yeni alanlara girerek büyümelerini destekledikleri de görülüyor. Buradaki temel hedef, ürünleri çeşitlendirerek daha fazla büyüme elde etmek... Son dönemde özellikle perakende ve gıdada bu trend etkisini gösteriyor. LC Waikiki’den DeFacto’ya, Mudo’dan Penti’ye kadar hazır giyimin güçlü markaları önümüzdeki dönemde sürpriz yeni alanlara girme hedefinde… Kadın, erkek, bebek giyim ve aksesuar alanlarına girerek hazır giyimin en büyük markası olan LC Waikiki, önümüzdeki dönemde başta ev tekstili olmak üzere yeni alanlara girerek pazardaki liderliğini güçlendirmeyi hedefliyor. Benzer şekilde Mudo da özellikle güçlü olduğu mobilya ve ev eşyası alanında mobilya dışındaki yeni alanlara girme planları yapıyor. Mudo’nun CEO’su Barış Karakullukçu, Mudo Concept markasıyla elektrikli ev aletleri sektörüne gireceklerini belirtiyor. Karakullukçu, “Elektrikli ev aletlerine girmemizin en önemli nedeni, müşterilerimizin bizi bu alana yönlendirmesi oldu” diyor. Mudo Concept markasıyla elektrikli ev aletleri satacaklarını söyleyen Karakullukçu, yatak işinde de kendi markalarıyla olacaklarını belirtiyor. Penti, son yıllarda iç çamaşırı ve çorabın dışında yeni alanlara girerek hızlı büyüme gerçekleştiren markalardan… Penti Yönetim Kurulu Başkanı Sami Kariyo, “7 yıl önce cironun yüzde 95’i iç çamaşırı ve çoraptan geliyordu. Şimdi bunların payı yüzde 30’a düştü. Artık ciromuzun yüzde 70’i spor giyim, çocuk gibi yeni alanlardan geliyor” diyor. Kariyo, önümüzdeki dönemde yeni girecekleri alanlardan birinin kozmetik olacağını belirtiyor.~SİNERJİ YARATMA PEŞİNDE
Holdingin ana iş kolunu destekleyecek yeni alanlara girmesi, şirkete önemli bir sinerji de katıyor. Tekfen Holding, faaliyet gösterilen sektörlerle sinerji yaratabilecek yeni iş alanlarına girmeyi hedefleyen bir başka grup... Holdingin yönetim kurulu başkanı Murat Gigin, yeni iş alanlarının ana sektörleri olan inşaat ve tarımın alt kırımlarında olacağını söylüyor. Enerjiyle de ilgilendiklerini belirten Gigin, “Güneş ve yenilenebilir enerji, atıktan enerji üretimi orta vadeli önemli hedeflerimiz arasında” diyor. EY Türkiye Kurumsal Finansman Bölümü Başkanı Müşfik Cantekinler de Türkiye’deki holdinglerin yeni iş alanlarını büyüme stratejisi kapsamında değerlendirdiklerini belirtiyor. Bu nedenle büyük holding ve gruplar yeni iş alanlarına girerken pazar ve ürün çeşitlendirmeye ağırlık veriyor. Big Chef’s’in kurucusu Gamze Cizreli, restoran işletmeciliği alanında yeni bir alana girme hazırlığı yapan bir başka isim. Cizreli, hızlı mutfak konseptinde yeni bir marka olan Dorom.co’yu geliştirdiklerini söylüyor ve “Geçtiğimiz ay ilk lokasyonumuzu açtık. Bunun yanı sıra otelcilik alanına da giriyoruz” diye konuşuyor.
GAYRİMENKUL YÜKSELİŞTE
Yeni yatırım yapılan alanlara bakıldığında gayrimenkul ilk sıralarda yer alıyor. Özellikle elindeki gayrimenkul portföyünü değerlendirmek isteyen büyük gruplar, inşaat sektörüne ilgi duyuyor. Türkiye’nin en büyük çikolata üreticilerinden Şölen’in Balance markasıyla gayrimenkul sektörüne girmesinden sonra Avva’dan Doğtaş’a, LC Waikiki’nin bünyesinde bulunduğu Küçükler Holding’den Kütahya Seramik’e kadar birçok büyük şirket ve grup mevcut gayrimenkul portföyünü değerlendirmek için gayrimenkul ve inşaat sektörüne yatırım yaptı ya da yapmayı düşünüyor. Doğanlar Holding Yönetim Kurulu Başkanı Davut Doğan da mevcut arazilerini değerlendirmek için gayrimenkul sektörüne girmeye karar verdiklerini söylüyor. Kentsel dönüşüm projeleriyle ilgilendiklerini belirten Doğan, “İstanbul’da konut ve ofis projeleri yapacağız” diyor. Doğan’ın inşaattaki en yeni projelerinden biri de lojistik merkezi kurmak olacak. Doğan, “Senagal’de Afrika’nın en büyük lojistik merkezlerinden birini yapıyoruz” diyor ve bilişim alanında da siber güvenlikle ilgili yatırım planlarının sinyallerini veriyor. Kibar Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ali Kibar, önümüzdeki dönemde en yeni iş alanlarından birinin gayrimenkul yatırım ortaklığı olacağını belirtiyor. Kibar Holding’in bu alandaki ilk yatırımı Küçükbakkalköy’deki otel projesi olacak. Projede aynı zamanda ofis de yapılması planlanıyor. Elginkan Holding Yönetim Kurulu Başkanı Gaye Akçen, ellerindeki gayrimenkulü değerlendirmek için konut işine gireceklerini belirtiyor. Akçen, “Maltepe ve Samandıra’da konut ve iş merkezi yapma planımız var. Bu iş için yeni bir ekip kuruyoruz” diyor. Akçen, turizm sektörüyle ilgilendiklerini de belirterek Gayrettepe’de bulunan iş merkezlerini ileriki bir zamanda otel yapmayı düşündüklerini söylüyor.~YENİ CAZİP ALANLAR?
Gayrimenkulün dışında yiyecek, içecek ve perakende sektörleri de holdingler tarafından cazip görülüyor. EY Türkiye Kurumsal Finansman Bölümü Başkanı Müşfik Cantekinler, “Ödeme sürelerinin görece daha uzun olduğu ve işletme sermayesi ihtiyacının daha yüksek seviyede bulunduğu imalat veya altyapı alanında faaliyet gösteren holdingler, daha hızlı nakit yaratmak amacıyla perakende benzeri sektörlere yöneliyor” diyor. Son dönemde tarım, hayvancılık, enerji ve sağlık alanlarına giriş yapmaya hazırlanan holdinglerin sayısı da artıyor. Özellikle bu alanlara devlet tarafından uygulanan teşvikler ve enerjiye yüksek talep, holdinglerin bu sektörlere olan ilgisini açıklıyor. Cihan İnşaat, tarıma yatırım yapan inşaat şirketlerinden. Cihan İnşaat İş Geliştirme Müdürü Bengi Hışır, “Uşak Hasanköy’de 37 bin metrekare kapalı alanda cam sera kuruyoruz. 5 yıl içinde bölgeye 21 milyon Euro’luk yatırım yapmış olacağız” diyor. Yatırımın faaliyete geçmesiyle birlikte yılda 9 bin ton domates üretmeyi planlıyor.
maden yatırımları. Emtia fiyatlarının düşmesinden dolayı şimdilik bu alandaki yatırımlar ertelense de birçok büyük holding maden sahaları satın alıyor. YDA Group Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Arslan, “Madencilik hızlı büyümek isteyen gruplar için kritik bir sektör. Büyük grupların hemen hepsinin maden yatırımları var” diyor.
YENİ ALANLAR İÇİN KRİTERLER
Yeni bir alana girme kararı verirken en çok pazarın durumu, zamanlama, riskler, ekonomik veriler gibi kriterler dikkate alınıyor. Tekstille başlayıp zaman içinde 8 farklı sektöre giren Kipaş Holding Yönetim Kurulu Başkanı Hanefi Öksüz, yeni bir sektöre girerken alacakları risklere çok dikkat ettiklerini söylüyor. Öksüz, “Her bir yeni yatırım risktir. Birikimler fazla, kârlılık fazlaysa daha çok riske girebiliyoruz” diyor. Baymak’ı sattıktan sonra sağlık, turizm ve inşaat sektörlerine giren Murat Akdoğan da yeni bir alana girerken en çok inovasyon olanaklarına, rekabet ortamına, fırsatlara ve risklere baktığını söylüyor. Akdoğan, “Bu açıdan değerlendirmemizi yaptıktan sonra faaliyet alanlarımızın riskini dağıtıp dağıtmadığına, yeni alanların birbirini pozitif etkileyip etkilemediğine bakıyoruz” diyor. Akdoğan, ayrıca makro ekonomik verilerin mikro ekonomik veriler üzerindeki etkisini değerlendirerek yatırımlarına yön verdiğini sözlerine ekliyor.
CİROYA KATKISI ARTIYOR
Yeni işlerin cirodan aldığı pay ilk yıllarda yüzde 1’ler seviyesinde olurken kısa sürede bu pay yapılan yatırımla doğru orantılı olarak artıyor. Genellikle ilk 5 yıl içinde yüzde 10, 10 yıllık süreçte ise yeni işlerin ciroya yüzde 15-20 arasında katkı yapması hedefleniyor. Mudo’nun CEO’su Barış Karakullukçu da yeni girilen işlerin cirodaki payının ilk yıllarda yüzde 5 ile 10 arasında olması gerektiğini belirtiyor. Karakullukçu, “Yeni girilen işler ilk dönemlerde cirodan yüzde 5-10 pay alıyorsa bu durum yeni sektörlerin sağlıklı olduğunu, gelecekleri olduğunu gösterir” diyor. Son yıllarda devler cephesinde dikkat çeken bir gelişme var. Neredeyse tüm gruplar büyümenin yenilikçi işlerden gelmesi için çalışıyor. 2020 sonuna kadar hedef yeni işlerin cirodaki payını yüzde 20 ve bunun üzerine çıkarmak. Özdilek Holding’in yönetim kurulu başkanı Hüseyin Özdilek, en yeni işlerinin inşaat ve besi hayvancılığı olduğunu söylüyor. Özdilek, yeni iş alanlarının cirodan aldığı payı yüzde 20’ye çıkarmayı hedefliyor. Özdilek, “Tabiat Tarım markasıyla besi hayvancılığı yapıyoruz. Yılda 3 bin baş hayvan yetiştiriyoruz. Hedefimiz bu sayıyı 2 katına çıkarmak” diyor. Özdilek, sucuk üretimi işine girmeyi hedeflediklerini de söylüyor. Index Grup CEO’su Erol Bilecik, geçen yılki cirolarının yüzde 40’a yakınının son 3 yılda kontratlarını imzaladıkları yeni ürünlerden geldiğini belirtiyor. Bilecik, “2025 ciromuzun muhtemelen yüzde 50’sini yine yeni ürünler oluşturacak” diyor. Otomotiv sektöründe faaliyet gösteren FDN Grup’un, yeni sektörleri maden ve inşaat oldu. Önümüzdeki dönemde bu alanda yoğunlaşacaklarını belirten grubun yönetim kurulu başkanı Fırat Fidan, “Yeni yatırımlarımızın ilk 5 yıl içinde ciromuza etkisinin en az yüzde 10, sonraki 5 yıl içinde yüzde 15 olacağını tahmin ediyoruz” diyor.~YÜKSEL YILDIRIM / YILDIRIM HOLDİNG
“SİNERJİ İÇİN KİMYAYA GİRDİK”
DİKEY BÜYÜMEYE ODAKLANDIK
Holding olarak 11 sektörde faaliyet gösteriyoruz. 2011 yılında yatay büyümeyi durdurup dikey büyümeye odaklandık. Kendimize başta madencilik, enerji olmak üzere 5 ana sektör belirledik.
EN YENİ ALAN
Buna rağmen son dönemde en yeni girdiğimiz sektör kimya işi oldu. Piyasada talep gördüğümüz ve altyapımız olduğu için bu alana girdik. Yurtdışından hammadde satın alıp Türkiye’deki üreticilere satıyoruz.
İŞLEVSELLİĞİ ARTIRDIK
Limanda tankerlerimiz var. Kimya sektörüne giriş amacımız elimizdeki tankerlerin işlevselliğini, limandaki tankların doluluğunu artırmaktı.
YILLIK GELİR 300 MİLYON DOLAR
Kimya işimiz yılda 300 milyon dolar gelir elde ediyor. Ancak yüzde 1 kâr yapıyor. Bu işin şirkete ciro dışında bir katkısı yok. Ben kâr odaklı bir insanım. Kârlılığın bu alanda düşük olmasından dolayı kimyada daha fazla büyümeyi düşünmüyoruz.

VAHAP KÜÇÜK / LC WAIKIKI YÖNETİM KURULU BAŞKANI
“EV TEKSTİLİNE GİRİYORUZ”
HEDEF YÜZDE 20
Ayakkabıdan bijuteriye kadar aksesuar işimizin cirodaki payı yüzde 10’a yaklaştı. Aksesuarın payının yüzde 20’ye kadar gitme potansiyeli var.
2016 SONUNDA
Yeni alan olarak 2016 sonunda ev tekstiline gireceğiz. Ayrıca kozmetiğe de girmeyi planlıyoruz. Bebek aksesuarları da yeni gireceğimiz bir diğer sektör olacak. Bebek aksesuarlarında ana kucağından biberona kadar yeni ürünler devreye girecek. MÜŞTERİ YÖNLENDİRDİ
Ev tekstilinin önümüzdeki yıl cirodan alacağı payı kestiremiyorum. Ancak bu alana bizi müşterilerimiz yönlendirdi. Yaptığımız müşteri araştırmalarında onlara mağazalarımızda ne satılmasını istediğimizi sorunca ev tekstili yanıtını aldık.
“PASTADAN PAY ALACAĞIZ”
Yabancı markaların hemen hepsinin ev tekstili reyonları var. Biz de mağazalarımızda ev tekstili ürünlerini satarak bu pastadan pay almayı hedefliyoruz. Ayrıca müşterilerimizi diğer rakiplere göndermemiş olacağız.~EROL BİLECİK INDEX GRUP CEO’SU
“YENİ SEKTÖRLERİMİZ TEKNOLOJİDE OLACAK”
SON 2 YILDA GİRDİ
Son 2 yılda grup olarak çok uzun yıllardır yapmak istediğimiz fakat bir türlü bir fırsatını bulamadığımız bir alan olan telekomünikasyon dağıtım alanına girdik. Grup şirketlerimizden Datagate ile 1,5 yıl önce girdiğimiz bu yeni alan hem grubun toplam teknoloji sektöründeki etkinliğini pekiştirdi hem de çok uzun yıllardır eksikliğini hissettiğimiz bir kulvarla bizi buluşturdu.
YENİ ALANLAR
Önümüzdeki dönemde teknoloji dünyası içinde özellikle IOT yani “nesnelerin interneti” diyebileceğimiz veya “connected device” diyebileceğimiz internete bağlantılı cihazlarla ilgili birçok önemli planımız var.
PAZAR HAZIR OLMALI
Bu planları bizim tek başımıza yapmamız yeterli olmaz. Bunun için tüketicinin ya da pazarın buna müsait olması gerekir. Önümüzdeki 2 yıl içinde bu tip konular teknoloji başlığı adı altında girmeyi planladığımız yeni alanlar olacak.
GİYİLEBİLİR TEKNOLOJİLER
2020 yılının sonuna kadar giyilebilir teknolojiler, nesnelerin interneti ve doğal olarak da içinde mobil ürünler olan birçok teknoloji bizim yeni ilgi alanlarımız veya hedeflerimiz içinde yer alacak.

TAMER SAKA / KİBAR HOLDİNG CEO’SU
“TRENDLERİ YAKINDAN TAKİP EDİYORUZ”
“FIRSATLARI DEĞERLENDİRİYORUZ”
Global trendleri yakından takip ediyoruz. Özellikle teknolojik dönüşümün kendi faaliyet alanlarımıza yansımaları ve buralarda yakalayabileceğimiz fırsatlarla ilgileniyoruz.
YATIRIM PLANLARI
Doğru seçimlerle çok kritik sinerjilerin yakalanabileceğine inanıyorum. Yatırım planlarımızı bugünün değişken ortamını dikkate alarak yapıyoruz. Portföyümüzü en etkin biçimde yöneterek katma değer yaratan alanlara yatırımlarımızı yönlendiriyoruz.
“ÇEVRE ŞİRKETİ KURDUK”
Geçtiğimiz yıl eylül ayında Amerika’nın çevre hizmetleri ve atık danışmanlığı konusunda lider kuruluşlarından biri olan Heritage Grubu’yla ortak girişim şirketi kurmak üzere anlaştık. Hedefimiz Türkiye’de kurulu sanayi tesislerine çevre ve atık yönetimi alanında rekabetçi ve yenilikçi çözümler sağlamak.
“GAYRİMENKULÜ GELİŞTİRECEĞİZ”
Önümüzdeki dönemde gayrimenkul faaliyetlerimizi daha da geliştiriyor olacağız. Otel yatırımına yönelik çalışmalarımızın önümüzdeki yıl başlamasını hedefliyoruz. 7 dönüm üzerine, otel ve ticari alan olacak. Ardından Tuzla ve Kartal’daki fabrika arazilerimizde önemli yatırımlar planlıyoruz.
800 MİLYON DOLARLIK YATIRIM
Mevcut alüminyum üretimimize ek olarak 800 milyon dolarlık yatırımla alüminyum sıcak haddeleme tesisi kurmayı planlıyoruz. Yaptığımız bu yeni yatırımla uzay, savunma, havacılık, ulaşım ve özel paketleme sektörlerine yönelik ürün üretmeyi hedefliyoruz.