Biz maratoncuyuz akıllı büyüyoruz

Avea CEO’su Erkan Akdemir, 4 yıl önce göreve geldiğinde şirkette yeniden yapılanmaya gitmişti. Bu değişimin meyvelerini son yıllarda toplamaya başladıklarını söylüyor. Abone sayısını artırma ve kârlılık konusuna odaklanan şirket, sonucunda “kalıcı ikincilik” hedefine doğru sağlam adımlarla ilerliyor. “Son 3 yıldır sektörden hızlı büyüyoruz. 2013’ün ilk 6 ay sonuçlarına göre abone tabanı büyümesinde 8 çeyrektir, faturalı abone büyümesinde ise 22 çeyrektir öndeyiz” diyor. Yeni dönemde “akıllı büyümeye” odaklanacaklarını belirtiyor ve ekliyor: “Gündemimizde kurumsal pazar ve Türk Telekom Grubu ile daha büyük sinerji yaratacak çalışmalar ön planda olacak.”

Avea, 2000 yılında kurulan GSM operatörü Aria ile 2001 yılında hayata geçen Aycell’in 2004’te birleşmesiyle doğdu. Sonraki 5 yıl boyunca abone sayısını artırmaya odaklandı. Avea’nın kuruluşundan 5 yıl sonra genel müdürlük koltu��unu Cüneyt Türktan’dan devralan Erkan Akdemir, göreve gelir gelmez de şirketin rotasında önemli bir değişiklik yaptı. O güne kadar hızlı büyümeye odaklanan ve bu uğurda kârlılığından taviz veren şirket, önceliği kârlılığa verdi. Pazar payında da iddialı olduğunu ortaya koydu. 5 yıl sonra kalıcı ikinciliği elde edeceklerini ilan etti. Aradan geçen 4 yılda Akdemir, kârlılık konusunda sözünü tutmuş görünüyor. Üstelik bunu sektörün üzerinde büyüyerek ettiklerini açıklıyor. “2011 yılında sektör yüzde 10 büyürken biz yüzde 16 büyüdük. 2012 yılında yüzde 13 büyüme ile sektörün 2 puan üstündeyiz. 2013’ün ilk yarısında sektör yüzde 11 büyüdü, biz ise yüzde 17 büyüdük. EBITDA büyümemiz hem marj hem nominal olarak geçen yılki büyümemizin yüzde 40 üzerinde" diye anlatıyor.

Pazarda ikinciliğe ulaşmak için kendisine tanıdığı süre 1 yıl sonra dolmak üzereyken bu hedefe ulaşıp ulaşamayacağını sorduğumuzda ise Akdemir, “Sıralama tartışmasına girmek istemiyorum. Büyüyen bir operatörün daha fazla pazar payı alma iştahı olur” diyerek bu hedeften kopmadıklarının sinyalini veriyor. Önümüzdeki birkaç yıl içinde Avea’dan bazı sürpriz hamleler gelmesi olası. Şirket Akdemir’in liderliğinde önümüzdeki süreçte akıllı büyüme stratejisine devam edecek. Bu kapsamda özellikle kurumsal tarafa öncelik vermeyi planlıyor. Türk Telekom Grubu ile yapacağı ortak projelerle de daha fazla sinerji yaratmak için çalışıyor. Avea Genel Müdürü Erkan Akdemir, son 4 yılda Avea’da yaşanan gelişmeleri, şirketin kat ettiği yolu ve önümüzdeki dönemdeki rotasını şöyle anlattı:~
Capital: Sizinle en son 2009 Kasım’ında, göreve geldiğinizin 5’inci ayında görüşmüştük. O zaman söyleşimizin başlığı “Yeni Rota Kalıcı İkincilik” idi. Aradan geçen 4 yılda Avea nereden nereye geldi?
- Bundan 4 yıl önceye gidersek, Avea’yı rekabette daha kuvvetli bir noktaya taşımak bizim için daha önemliydi. Yola çıkarken “sıralamada kaçıncı” olduğumuzdan ziyade, önce kendi ev ödevimizi yapmaya ve durduğumuz yerde sağlam durmaya odaklandık. Avea’ya katıldığımda sektör zor bir dönemden geçiyordu. Bu nedenle öncelikli olarak şirkette yeniden yapılanma başlattım. Bu doğrultuda 2009 yıl sonu hedefini, büyüme ve kârlılık ivmesini yukarı yöne çevirmek ve lider kadrosunu yeniden oluşturmak olarak belirledik. Pazarlama, satış, teknoloji ve alt direktörlüklerde ciddi altyapı çalışmaları gerçekleşti. Sektör 2009’dan itibaren sırasıyla yılda yüzde 3, 7, 10, 11 ve 11 büyüdü. Son 2,5 yıldır yüzde 10-11 büyüme bandını yakalamış durumda. 2009’da sektör neredeyse hiç büyümedi. Buna rağmen Avea o yıl yüzde 19 büyüdü. Bir sonraki yıl tam tersi oldu. Sektörün büyümesi artarken, Avea’nın büyümesi azaldı. Ama o tarihlerde Avea’nın kârlılığı arttı. 2010 tüm sektör açısından toparlanma yılı oldu. 2011, 2012 ve 2013 sektörün kendine geldiği yıllardı. Son 2 yıldır sektör olarak ekonomik büyümeye göre daha üstte gidiyoruz. Türkiye’nin büyümesi 2012’de yüzde 2,7 iken sektörümüz yüzde 11 büyüdü.

Capital: Milli gelirle ilişkiyi koparan ve milli gelire oranla sektörü 4 katı büyüten unsurlar neler? Yatırım bankalarının raporlarında Türkiye’deki telekom sektörünün en cazip pazarlardan olduğu da vurgulanıyor. Türkiye’yi böyle cazip hale getiren dinamikler neler?
- Mobil internetin hem bireysel hem kurumsal kullanıcılarda hızla yaygınlaşması sektörü büyütüyor. Son 1-2 yıldır M2M (Machine to Machine) dediğimiz makineler arası iletişim de büyümeyi sağlayan noktalardan biri. Bizim büyümemiz hem mobil internet hem M2M tarafından geliyor. Türkiye’deki ses ve SMS gelirleri büyüme oranları, Avrupa’daki büyümelere benzemiyor. Avrupa’da özellikle sosyal ağların yaygınlaşması ve oradaki uygulamaların daha fazla kullanılıyor olması ses ve SMS gelirlerini ciddi ölçüde aşağı çekti. Bence Avrupa bazı şeyleri erken tüketti. Mobil internet, toplam gelirlerin içinde yüzde 40’lara yaklaşmış vaziyette. Orada yeni servislerden gelecek ilave bir değer yok. O nedenle Avrupa ciddi bir patinaj yapıyor. Türkiye ise tam tersi. Mobil internet büyüyor. Mobil internetin hızlı büyümesinin Türkiye’de SMS ve sesi aşağı çekmesi gerekirken ses tarafından gelirler artıyor. SMS’te ise artmıyor ama azalmıyor da... Sektör son 2,5 yıldır hızlı büyümeyi yakaladı. İki haneli büyüme seviyesinde gidiyor. 2011 yılında sektör 10 puan büyürken, biz yüzde 16 büyümüşüz. 2012 yılında yüzde 13 büyüme ile sektörün 2 puan üstündeyiz. 2013’ün ilk yarısında da sektör yüzde 11 büyüdü, biz yüzde 17 büyüdük. 3’üncü çeyrek itibarıyla yıllık yüzde 13 gelir artışı gerçekleştirdik.~
Capital:  Pazar payı, kâr marjı gibi performans göstergeleri bakımından ne gibi başarılar yakaladınız?
- Kasım 2008 - Eylül 2013 tarihlerini baz aldığımızda, numara taşımada brüt 19,5 milyon abone kazandık. 3 milyon net kazanımla sektörde lideriz. Aynı dönemde Vodafone net 2,8 milyon, Turkcell ise 5,9 milyon abone kaybetti.

Capital:  Sektör ve Avea 3G teknolojisine ne kadar yatırım yaptı? Buraya yapılan yatırımın geri dönüşünden memnun musunuz?
- Büyümenin büyük bir kısmı mobil internetten geliyor. 3G’ye yapılan yatırımlar 2G’ye yapılan yatırımların neredeyse 3’te 2’sine yaklaşmış vaziyette ve 3G nüfus kapsaması yüzde 80’lerin üzerinde. Altyapı tarafında çok hızlı büyüdük. Artık 2G’den ziyade ağırlıklı olarak 3G tarafında ağırlıklı yatırımlar yapılıyor. Avea özelinde sadece kule değil, hızlı veriyi, daha fazla görüntüyü taşıyabilecek bir şebeke mimarisi üzerinde çok ciddi yatırımlar yaptık ve yapmaya devam edeceğiz. Müşterilerimize 81 ilde çift taşıyıcılı internet teknolojisi Mobil Plus’ı sunduk. Şimdi de çift taşıyıcı ve çoklu antek teknolojiyle 3G’yi 4 kat hızlandırarak 4G seviyesine çıkardık. Avea olarak son 2 yılda 1,5 milyar TL’nin üzerinde yatırım gerçekleştirdik. 2013 yılının 9 ayında 428 milyon TL’lik yatırım yaptık.

Capital: Yeni teknolojilere yatırım konusundaki stratejiniz ve hedefiniz nedir?
- Sektörümüzde gelirin ne kadarının yatırıma dönüştüğü çok önemli bir kriter. Avrupa’da bu oran ortalama yüzde 10-15 bandında. Avea’da ise yüzde 20-25 bandında ve 3 yıldır bu şekilde devam ediyor. Geçmiş yıllarda geliri benim 3 katım olan operatörlerle aynı yatırımı yapmışım. Yatırım aslında benim geleceğe yatırım yaptığımı gösteriyor.

Capital: Avea’yı 5 yılda sektörde ikinciliğe taşımayı hedefliyordunuz. Bu amaçla yeni bir stratejiyi uygulamaya koyacak mısınız?
- Sıralama tartışmasına girmek istemiyorum. Büyüyen bir operatörün daha fazla pazar payı alma iştahı olur. Önemli olan, orada koyduğunuz hedeflerin akılcı bir stratejiyle uygulanması. Biz akıllı büyüme stratejisi uyguluyoruz. Akıllı büyüme stratejisi ise yaptığımız yatırımlar ve verdiğimiz tekliflerle tüm paydaşlarımızın büyüyeceği bir sistemi kurmak anlamına geliyor. Onu başardığımızı düşünüyorum. Önemli olan bunu devam ettirmek. Ben bizim sektörü maraton koşusuna benzetiyorum. Biz maraton koşuyoruz. Kısa başarılar önemlidir ama asıl önemli olan uzun vadede nasıl bir trend yakaladığınız.~
Capital: Akıllı büyüme stratejisi kapsamında sizin öncelikleriniz nedir?
- Önceliğimiz sadece 1-2 kriter değil. “Toplam abonelikte büyüdük, çok iyiyiz” gibi bir ifade kullanılmamalı bence. Büyümenin kırılımına bakıyoruz ve ‘Hangi konuda nasıl bir performans gösteriyoruz ve bunun sürekliliği var mı’ diye sorguluyoruz. Bizim için en çok önem taşıyan konu bu... Örneğin 2013 ilk yarı sonuçlarına göre, abone tabanının büyümesi alanında 8 çeyrektir liderliğimiz devam ediyor. Faturasız abone büyümesinde 10 çeyrektir, faturalı da ise 22 çeyrektir öndeyiz. Toplam ARPU’da 11 çeyrektir lider biziz. Abone başına gelir önemli bir parametre. Ve alt toplamda da gelir ve kârlılık. 2013 ilk 6 ay sonuçlarına göre abone başına aylık harcamada da 11 çeyrektir öndeyiz. Şu anda bizdeki rakam 23,5 TL. Bu rakam Turkcell’de 22,3 TL, Vodafone’da ise 22,1 TL. Akıllı telefon penetrasyonunda Avea yüzde 30’u aştı. Çıkan her telefonu ilk pazara getiremezsek de çok daha cazip tekliflerle verme noktasında çok inovatif olduğumuzu düşünüyorum. Bundan 2-3 yıl öncesine dek bu kadar esnekliğimiz yoktu. O bize çok ciddi rekabetçi avantajı sağlıyor. Günün sonunda Avea bu yılın ilk 6 ayında sektörden yüzde 6 daha hızlı büyümüş. 2013’ün ilk 9 ayında EBITDA’mızda yüzde 41 artış gerçekleştirdik.

Capital: Sizce 2013 yılının kazananı kim olacak?
- 2013 için çok rahat konuşamıyoruz. Ama 2013 yılının ilk yarı sonuçları, 2013’ün nasıl sonuçlanacağına dair bir ipucu veriyor. Şu ana kadar olan rakamlar kazananı Avea olarak gösteriyor. 2013’ün ilk 6 ayını toplam abone büyümesi, faturalı abone oranı, numara taşıma net kazanımı, akıllı cihaz penetrasyonu, toplam ARPU, faturalı ve faturasız ARPU’nun da olduğu 8 alanda zirve ile kapattık.

Capital: 3 şirket arasında sektörü geleceğe taşımak için işbirliği var mı?
- Türkiye önümüzdeki yıl 4’üncü nesil teknolojiye geçmeye hazırlanıyor. Bu kapsamda 4G lisanslarının ortak tesis kullanım şartıyla verileceği açıklandı. Bu demek oluyor ki, 4’üncü nesil teknoloji hizmeti için her operatör ayrı ayrı baz istasyonu kurmayacak ve herkes aynı altyapıyı kullanacak.

Avea’ın akıllı büyüme formülü
1- Avea’da 4 yıl önce bir yeniden yapılanma başlattım. Önceliğimizi akıllı büyüme ve kârlılık olarak belirledik.
2- Kasım 2008 - Eylül 2013 arasında, numara taşımada brüt 19,5 milyon abone kazandık. 3 milyon net kazanımla sektörde lideriz.
3- Artık 2G’den ziyade 3G tarafında ağırlıklı yatırımlar yapıyoruz. 3G’yi 4 kat hızlandırarak 4G seviyesine çıkardık.
4- Son 2 yılda 1,5 milyar TL’nin üzerinde yatırım gerçekleştirdik. 2013 yılının ilk 9 ayında 428 milyon TL’lik yatırım yaptık.~
5- Akıllı büyüme stratejimiz, yatırımlarımız ve tekliflerimizle tüm paydaşlarımızın büyüyeceği bir sistemi kurmayı başardık.Bizim için önemli olan büyümenin ve başarıların sürekliliği. Örneğin abone tabanı büyümesinde 2013 ilk 6 ay sonuçlarına göre 8 çeyrektir liderliğimiz devam ediyor.
6- Ayrıca faturasız abone büyümesinde 10, faturalı da ise 22 çeyrektir öndeyiz. Toplam ARPU’da 11 çeyrektir lider biziz.
7- EBITDA büyümemiz ise hem marj hem nominal olarak geçen yılki büyümemizin yüzde 40 üzerinde.
8- 2013’ün ilk 9 ayında akıllı telefon penetrasyonunda yüzde 30’u aştık. 2014’te de akıllı teknolojilerde ilk adres olduk.
9- Kurumsal taraf öncelikli odağımız.
10- Orada yapacağımız çok iş var. Türk Telekom’la birlikte nasıl daha fazla sinerji yaratabileceğimize bakıyoruz.

"GRUP SİNERJİSİNİ MAKSİMİZE EDECEĞİZ"
OYUNU KURALLARIYLA OYNUYORUZ
Regülasyon ve rekabet izin verdiği sürece grup olmanın sinerjisini maksimize etmeye çalışıyoruz. Özellikle bireysel tarafta geçmişte denediğimiz başarılı örnekleri var. Mobille ev telefonunu birlikte teklif etme ya da ev kullanıcısına mobil telefonu daha avantajlı verme gibi veya tam tersi uygulamaları geçmişte denedik ve başarılı oldu. Önümüzdeki dönemde buna benzer inisiyatifleri almaya devam edeceğiz.
“BİZ” PLATFORMUNU HIZLANDIRACAĞIZ
Ben özellikle kurumsal tarafta önemli fırsatlar olduğunu düşünüyorum. Geçen yıl, “Biz” diye bir platform başlattık. Biz, burada 3 operatörün servislerinin tek çatı altında verilmesi anlamında kullanılıyor. Özellikle kurumsal müşterilerin mobil iletişimi, sabit telefonu ve internet yapısını tek bir yerden almalarını mümkün kılan bir platformu devreye koyduk. Bunu daha da hızlandıracağız. Bunun rekabetçi avantaj sağlayacağını düşünüyorum.

"TELEKOM SEKTÖRÜNÜ REKABET BÜYÜTÜYOR"
DEĞER KAYMASI
Türkiye’deki rekabet zor. Her anlamda çok rekabetçi bir pazardayız. Rekabetçilikle değer kayması ve yitirilmesi noktasında olmamak gerekiyor. Biz o dengeyi çok koruyamıyoruz. Bugün Avrupa piyasasında çok yoğun pazar payı olan Türk şirketlerinin, kendi aralarında diğer piyasalarda rekabet ediyor olması aslında bir değer kaybına yol açıyor.
KÂRLARI ETKİLİYOR
Ciddi anlamda kârlarını etkiliyor. Bu şirketlerin hepsinin kârlılıkları piyasa değerleri, şirket değerleri düşüyor. Telekom şirketlerinde iyileşme var. Biz rekabetin büyüttüğü bir sektörüz. Rekabet bizim gibi büyüyen operatörlerin önünü açıyor.~
SES NEGATİF ETKİLENEBİLİR
Önümüzdeki dönemlerde telekomünikasyon alanındaki şirketlerin sektör dışından şirketlerle de rekabeti söz konusu olacak. Örneğin Skype, WhatsApp gibi internet üzerinden konuşma ve mesajlaşma hizmeti veren servisler, ses ve SMS gelirlerini negatif etkileyebilir. Dolayısıyla kârlılığı korumak için bu alanlarda uygun stratejilerin geliştirilmesi şart.

"KURUMSAL TARAF ÖNCELİKLİ ODAĞIMIZ"
KUVVETLİ İVME YAKALADIK
Bizim önceliğimiz yakaladığımız bu ivmeyi devam ettirmek. Kuvvetli bir ivme yakaladık. Kurumsal taraf bizim öncelikli odağımız. Kurumsal tarafta yapacağımız çok iş var. Türk Telekom’la birlikte daha nasıl bir şeyler yapabiliriz diye bakıyoruz.
FARKLILAŞMA ALANLARI
Farklılaşma alanlarımızdan biri sanal operatörlükler. Diğerlerinin hiçbirinde bu servis yok. Sanal operatörlerden gelen 2 milyona yakın müşterimiz var. Bunun içinde spor kulüpleriyle yaptığımız işbirliği de yer alıyor. 10’un üstünde spor kulübüyle marka işbirliği içindeyiz.
GSM HATTI İŞİMİZ
Diğer operatörlerde olmayan GSM hattı işimiz var. Perakende, petrol istasyonları ve posta şirketleriyle işbirlikleri yürütüyoruz. Burada verdiğimiz tekliflerin, yeni yaklaşımların çok kıymetli olduğunu düşünüyorum. Farklılaşma alanlarında daha da belirgin hale gelmek istiyoruz.

"EKRANLAR BÜYÜYECEK"
KATKI ARTIYOR
Çok hızlı değişen bir sektördeyiz. Bu nedenle çok net bir resim çizebilmem zor ama trende baktığımızda mobil iletişimin insanların hayatına çok daha fazla gireceğine yönelik bir yorum yapabilirim. Mobil iletişim toplam pazardan daha fazla pay alacak. O artan oranda da mobil iletişimin diğer endüstri ve sanayilere verdiği katkı artıyor.
FARKLILAŞMA YAŞANACAK
M2M hayatın önemli bir girdisi olacak. Cihazlar anlamında çok önemli farklılaşma yaşanacak. Bir dönem cihazların küçülmesinden bahsettik, şimdi daha büyük ekranlar, katlanabilir ekranlar gibi trendler gelecek. Müşterinin kullandığı ekranlar farklılaşacak. Tek ekrana dönme ihtimali yüksek olabilir. Bu kapsamda TV, bilgisayar ve cep telefonu tek ekrana doğru gidebilir. Mobil TV’ler yaygınlaşıyor. Seyahat sırasında da tabletlerden TV izleme artacak.~
"PAZAR YATIRIMCILARIN İLGİSİNİ ÇEKİYOR"
YILLIK BÜYÜME HIZI
Avrupa bölgesine kıyasla Türkiye daha az doymuş, genç nüfus oranının yüksek olduğu ve penetrasyon düzeyi itibariyle potansiyel vadeden bir pazar. Nitekim geçtiğimiz yıl Avrupa mobil pazarda yüzde 0,5 oranında bir düşüş yaşarken. ülkemizde yüzde 11 oranında büyüme gerçekleşti. Türkiye telekomünikasyon sektörü ise yıllık ortalama yüzde 8-10 büyüyor.
SEKTÖRÜN PERFORMANSI
Önümüzdeki 10 yılda sektörün Türkiye ekonomisinin üstündeki büyümesini sürdüreceğini tahmin ediyoruz. Bu büyüme performansı da doğal olarak küresel yatırımcıların dikkatini çekiyor. Yıllık abone büyüme oranı, Avrupa’da yüzde 0,2 iken ülkemizde yüzde 3,1. Yıllık faturalı abone oranında da Avrupa’yı adeta ikiye katlıyoruz. Bu oran Avrupa’da yüzde 5,6 bizde yüzde 10,9.
ALTYAPIDA İYİ KONUMDAYIZ
Türkiye ayrıca güçlenen ekonomisi ile küresel ekonomik krizden en hızlı çıkan ve son dönemde ortaya çıkan küresel ekonomik belirsizlikten en az etkilenen ülkelerden biri. Kullanım oranlarımız Avrupa’nın üzerinde. Altyapı tarafında da son dönemdeki gelişmelerle, oldukça iyi bir konumda olduğumuzu söyleyebiliriz. Avrupa’da toplam nüfusa göre 3G abone oranı yüzde 56 iken ülkemizde bu oran yüzde 58.