Faiz ve Döviz Düşerken Borsa Neden Yükselemiyor

Kasım ayında piyasaları etkileyen iki önemli küresel gelişme yaşadık. Petrol fiyatlarında sert düşüş ve ABD borsalarında gerileme, tüm dünyada risk iştahını olumsuz etkiledi. Gelişmiş ve gelişmekte olan tüm ülke borsalarındaki gerileme, FED’in faizleri arttırması ve ABD-Çin ticaret savaşına dair endişeleri de yansıtıyor.

Olumsuz küresel gelişmeler, Türkiye’de faizleri ve döviz kurunu olumlu etkiliyor. Petrol fiyatının düşmesi cari açığı azaltıyor. ABD’de olası yavaşlamadan dolayı daha az faiz artışı beklentisi ise Dolar/TL kurunu 5,3’ün altına getirdi. Faizleri düşürmek için Hazine Kasım ayında planladığından daha az borçlandı. Ancak faizlerin kalıcı olarak düşebilmesi için enflasyonun serbest piyasaya müdahale ederek değil, doğal yollarla düşmesi gerekiyor.

Döviz ve faizde olumlu gidişat henüz Borsa’ya yansımış değil. Dolar bazında son 10 yılın en düşük seviyesinde olan Borsa İstanbul’da yabancı payında artış görmekteyiz. Buna rağmen Borsa’daki yükseliş denemeleri cılız kalıyor. Borsa endeksinin 95.000’ini geçmekte zorlanmasının hem konjonktürle ilgili hem de yapısal önemli bazı nedenleri var: 

• Ekonomide 6-12 ay sürecek bir daralma beklenmesi
• Banka bilançolarına dair batık kredi endişelerinin devam etmesi
• BES fonlarından çıkışların artması

Türkiye ekonomisinin sürdürülebilir bir büyüme modeline kavuşması için derin bir sermaye piyasaları reformuna ihtiyacı var. Bu yönde atılacak adımların kapsayıcı ve evrensel olması için finans sektörü, devlet kurumları ve üniversiteler arasında uzun vadeli bir işbirliği başlatılmalı. Yatırımcının çıkarını temsil edecek sivil toplum kuruluşları kamu tarafından desteklenmeli ve bağımsız yatırım danışmanlığı müessesesi kurulmalı.

KUTU 2

Örnek Bir Bilim İnsanı: Prof. Dr. Metin Sitti

Koç Üniversitesi tarafından üç yıldır verilen Rahmi Koç Bilim Madalyasını Prof. Dr. Metin Sitti aldı. “Mikro ve nano biyomedikal robotik teknolojilerle sağlık alanında yarattığı fayda nedeniyle” Metin Sitti bu ödüle layık görüldü. Bu ödülü geçen yıl MIT’den ekonomi profesörü Daron Acemoğlu almıştı.

Pittsburg’taki Carnegie Mellon Üniversitesi’nde profesör ve Stuttgart’taki Max Planck Enstitüsü’nde direktör olan Metin Sitti, Kırşehir doğumlu olup Boğaziçi Üniversitesi Elektrik ve Elektronik Mühendisliği’nden sınıf arkadaşım.

Metin’in gençlerimize örnek olacak birkaç özelliğinden bahsedeceğim: Rekabetin yüksek olduğu Boğaziçi Elektronik bölümünde Metin, not rekabetine giren bir öğrenci değildi. Kendi ilgi alanının peşinden gidip akıllı robotlar konusunda Tokyo Üniversitesi’nde doktora yaptı, ABD ve Avrupa’da uzun yıllar tutkuyla çalıştı. Üzerinde çalıştığı minik robotların hareket ettikleri yüzeye tutunma modeli, kertenkele ayaklarıdır.

Metin ödül konuşmasında bilimin sadece mantık ve beyinle değil, aynı zamanda yürekle yapıldığını söyledi. Bu güçlü ve samimi mesajı Albert Einstein da teyit etmiştir. Pozitif ve paylaşımcı bir kişiliğe sahip olan Metin, doğadan öğrenerek disiplinler arası köprüler kurabilen bir hayal gücüne sahiptir.

Koç Ailesi ülkemizde eğitim ve bilimi desteklemek konusunda her dönem öncü olmuştur. Bu çabayı tabana yaymak için küçük yatırımcılar da risk sermayesi ve teknoloji fonları aracılığıyla hem bilim ve teknolojiye destek olup hem de potansiyel Türk Tesla’larına ortak olabilirler.

Ayın Sözü: “Büyük bir bilim adamı olmanın sırrı karakterdir.” – Albert Einstein