BES'e yeni kan geliyor

GÜNDEM

BES’E YENİ KAN GELİYOR

BES’te yeni dönem başladı ve emeklilik sonrası ikinci maaş fırsatı verecek “yıllık gelir sigortaları” yönetmelikle yürürlüğe girdi. Vakıf Emeklilik Genel Müdürü Mehmet Bostan, bu yeni adımla BES’in para biriktirme mekanizması olmaktan çıkıp emeklilik döneminde ikinci bir maaş opsiyonu için genç yaşlarda birikim yapmayı teşvik eden bir sistem özelliğine kavuşacağına inanıyor. Biz de Bostan’a, bu yeni ürünün BES ve emeklilik şirketlerini nasıl etkileyeceğini danıştık…

KATILIMCI SAYISI ARTAR “2013’te başlayan yüzde 25’lik devlet katkısı uygulaması gibi yıllık gelir sigortaları da katılımcı sayısını artırarak sisteme önemli ivme kazandıracak.

Böylece sisteminin eksik parçası, “emekli maaşı alma” kısmın mevzuat temeli de oluştu. Bu özelliğiyle yıllık gelir sigortaları, BES’e ilgiyi artıracak diye düşünüyorum. Yeni dönemle sigorta şirketleri, ömür boyu veya belirli süre için maaş almak isteyen kişilere yeni ve farklı ürünler sunabilecek. Bu ürünlerin en büyük özelliği, ömür boyu maaş sağlaması ve maaşların her takvim yılı başında en az TÜFE oranında artırılacağının taahhüt etmesi olacak. Bu da şirketler açısından riskli olabilir ama geleceğini garantiye almak isteyen herkesin almak isteyeceği anlamına geliyor. Sistemdeki katılımcı sayısının artmasını bekliyoruz. Dolayısıyla emeklilik ve hayat şirketlerinin piyasası canlanacak.

BİZ DE ÇALIŞIYORUZ Dünyada emeklilik sistemlerinde ömür boyu maaş uygulaması tercih ediliyor. Örneğin İngiltere’de katılımcıların yüzde 75’i, bu tip gelir sigortası seçiyor. Türkiye’de Hazine Müsteşarlığı sistemi korumak adına bu ürünü satmak isteyen sigorta şirketleri için oldukça ciddi ve sıkı ek mali kriterler getiriyor. Yani sadece mali yapısı bu kriterleri yerine getirebilen şirketler bunu sunabilecek. Burada önemli bir nokta, sadece BES’ten emeklilik hakkı kazanan katılımcılar değil, diğer sigorta ürünlerinden toplu para elde eden veya toplu parası olan kişiler de yıllık gelir sigortasından faydalanabilecek. Bu da bireysel emeklilik ve hayat sigortası yapan şirketlerinin potansiyeli artırabilecek. Biz Vakıf Emeklilik olarak 56 yaş üzeri ve 56 yaş altı için yönetmelikte belirtilen özelliklere uygun ürün geliştirme çalışmalarını sürdürüyoruz. Çalışmalar tamamlandıktan satışa sunulmasına karar verilen ürünler için mevzuatta belirtilen onay süreçleri başlatılacak.”

EN İYİ PROJE

KADIN GİRİŞİMCİLERE 2,8 MİLYAR TL KREDİ

Bankalar artık sadece sundukları finansal çözümlerle değil toplumun önemli sorunlarına çözüm getirerek gündemde olmayı tercih ediyor. Örneğin Garanti Bankası, Türkiye’de kadınların iş hayatına katılmasının önündeki engelleri kaldırmak, girişimci kadınların sayısını artırmak ve kadınların kurduğu veya yönettiği KOBİ’lere destek vermek amacıyla 2006’dan bu yana kadın girişimciliği üzerine çalışıyor. Garanti Bankası Genel Müdür Yardımcısı Nafiz Karadere, ilk oldukları alandaki çalışmalarını şöyle aktarıyor:

108 BİN KADIN GİRİŞİMCİ“2006 yılında TOBB’un rakamlarına göre kadın girişimci sayısı 86 bindi. Bugün bu rakam 108 bine yükseldi. Aradan geçen sürede yüzde 25 artış meydana geldi. Ancak Türkiye’de TOBB’a kayıtlı işletmelerin toplam sayısı içinde baktığınız zaman 108 bin sadece yüzde 8’e tekabül ediyor. Bugün Türkiye nüfusunun yüzde 49,8’ini kadınlar oluştururken TOBB’da kaydı bulunan toplam girişimcilerin sadece yüzde 8’inin kadın olması istenilen seviyede değil ama artış önemli. Biz bu rakamın daha da fazla olmasını teşvik etmek için çalışıyoruz. KAGİDER’le düzenlediğimiz Kadın Girişimci Buluşmaları, kadın girişimcilere yönelik çalışmalarımızın çatısını oluşturuyor. 2008’den bu yana 31 ilde 6 bini aşkın kadın girişimciyle bir araya geldik. 9 yıldır, Ekonomist Dergisi ve KAGİDER işbirliğiyle Türkiye’nin Kadın Girişimcisi Yarışması’nı düzenliyoruz.

YURTDIŞINDAN DA FON ALIYORUZ 2012’de Boğaziçi Üniversitesi Yaşam Boyu Eğitim Merkezi’nin işbirliğiyle ücretsiz eğitim alınan “Kadın Girişimci Yönetici Okulu” projesini başlattık. Bugüne kadar 13 ilde bin 500’ü aşkın kadın girişimcimiz, bu eğitimlerden faydalandı. Girişimci kadınların karşısına çıkan finansal engelleri kaldırmak, önlerini açmak için sunduğumuz ürünlerden biri Kadın Girişimci Destek Paketi... Bu krediyle işini büyütmek isteyen kadın girişimcilerin ticari amaçlı finansal kaynaklara daha kolay ulaşmasını sağlıyoruz. Bugüne kadar sahibi veya hakim ortağı kadın olan firmalara sağladığımız toplam kredi tutarı 2,8 milyar TL’ye ulaştı. Kasım 2012’de Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası’ndan (EBRD), Türkiye’den sadece kadın girişimcilere finansman sunmak amacıyla sağlanan 60 milyon dolar tutarındaki 5 yıl vadeli en yüksek krediyi aldık. Bunu kadın girişimcilere yönelik yatırım ve işletme kredilerinin finansmanında kullandık.”

CEO AJANDA

EN BÜYÜK ZORLUK

2015, finansın her alanı için çetin bir yıl oldu. Yurtdışı piyasalardaki dalgalanmalar, yurtiçindeki siyasi ve ekonomik belirsizlikler nedeniyle yöneticiler için de zorlu bir 9 ay geride kaldı. Biz de finansın farklı alanlarından deneyimli isimlere yılın en büyük zorluğunu ve bunu nasıl aşmaya çalıştıklarını sorduk. Yanıtlar şöyle oldu…

SEÇİM ATMOSFERİ ETKİLİ

Fibabanka Genel Müdürü Bekir Dildar, sektör ve banka için zorlukları şöyle sıralıyor: “Ülkemizin büyüme hızının yüzde 3 seviyesinde kalması bankacılık sektörü için bir zorluk yaratıyor. Aynı şekilde dövizin çok volatil olması ve bir de seçim atmosferi, bu yıl herkes için aşılması gereken noktalar oldu. Son 1,5 yılda 4 seçim olunca herkes şöyle bir oturup düşünüyor, yatırımlarını revize ediyor. Dolayısıyla 2015, maalesef bir geçiş yılı oldu. Seçim öncesi ve sonrası diye bakarsak her seçimde 3-4 ay gidiyor. Geçen yıl Mart ayından beri konsantrasyonun kaybolduğu, insanların seçime ve politikaya odaklandığı bir süreç yaşanıyor. Seçimler, Türkiye’de tüm ekonomiyi, kamu ve özel sektörü etkiliyor. Bu ortamda kim yatırım yapar? 2016 için de seçim sonuçlarını bekleyeceğiz” diye konuşuyor.

KUR ARTIŞININ MALİYETİ

Zurich Sigorta Genel Müdürü Yılmaz Yıldız için bu yıl, kur artışı ve kurların genel giderleri artırıcı etkileri zorlayıcı oldu. Yıldız, “Özellikle genel giderlerimizin ve hasar ödemelerimizin dolar ve İsviçre Frang’ı cinsinden olması ve her iki kurdaki yaklaşık yüzde 40’lık artış, 2015-2016 planlarımızı önemli derecede etkiledi. Etkin gider yönetimimiz ve iş ortaklarımızla beraber kuru makul seviyelerde sabitlememiz, kur artışındaki olumsuz etkiyi yumuşattı. Bunun yanı sıra özellikle ilk 6 ayda, bireysel kredilerdeki artış, prim üretimimizi ve kârlılığımızı da olumlu etkiledi” diye konuşuyor.

ÇIKIŞ YOLU NE?

Strateji Faktoring Yönetim Kurulu Başkanı Zafer Ataman da hem sektör hem şirketler açısından en önemli konunun belirsizlik olduğu görüşünde. Ataman’ın değerlendirmesi şöyle: “Hem siyasi hem ekonomik belirsizlik, çok ciddi şekilde iç ekonominin ve ihracatın daralmasına neden oldu. Bu ortamda oluşan sermaye yetersizliği, finansal kuruluşlarda risk iştahını daraltıyor. Faktoring özelindeyse işlemler tamamen ticarete dayalı olduğu için genel olarak müşteri kredibilite zorluğu yaşanıyor. Uluslararası ekonomik gelişmelerdeki volatilite de kaynak akımlarını etkiliyor. Dolayısıyla finansal kurumların kaynak yapılanması da bozulabiliyor. Bence bu zorluklarla baş edebilmenin temel yolu “risk yönetimi”. Ayrıca etkili bir şirket iç kontrol sisteminin uygulanması gerekiyor.

CEOTWEET

ATTİLA KÖKSAL

“BES çok iyi bir sistem, mümkünse herkes katılmalı. Ancak beklentileri doğru oluşturmalıyız. 25-30 yıl boyunca yüzde 10 reel getiri olabilir mi? Bireysel emeklilik hesapları konservatif olmalı, yatırımcılar yanıltılmamalı. Baz senaryo için makul olan yüzde 2-3 ortalama reel getiridir.”

ALPHAN MANAS

“Ülkede faiz olayı hala anlaşılmadı. Şu an faiz enflasyon makası 3’lerde. Yükselen enflasyonla kapanacak. Faize yatır zarar et!’

DOĞAN CANSIZLAR

“Örtülü ödenek: 2015 Ocak- Eylül:1,3 milyar TL. 2003-2015 Eylül: 8,7 milyar TL. 2003 öncesi 10 yıllık dönemde 321 milyon TL.”

HAKAN AKBAŞ

“Çin’de büyüme, güçlü dolar ve düşük ABD enflasyonu birbiriyle iç içedir; FED artış için kendini köşeye sıkıştırdı.”

GÖSTERGE

BDDK’nin son verilerine göre Ağustos ayında bankalar, 812 milyon TL NET KÂR elde etti. Bu rakam, bir önceki aya göre YÜZDE 53 DÜŞÜŞ anlamına geliyor. Ağustos ayında faiz ve komisyonlar oluşan çekirdek gelirler de yüzde 10 azalma mevcut.