Yeni bir dünya ortaya çıkacak

4.05.2020 02:16:000
Paylaş Tweet Paylaş
Yeni bir dünya ortaya çıkacak


Dünyamız nasıl bir dönemeçten geçiyor ve bundan sonra nasıl bir yeni dünya düzeni olacak sorusu hepimizin aklında. “Sapiens ”, “21’inci Yüzyıl İçin 21 Ders” gibi kitapların yazarı Yuval Noah Harari’nin bu konudaki son değerlendirmelerini ben kayda değer buldum. Harari,  “Yaşanan küresel korona virüs salgınının bazı sonuçları olumlu bazı sonuçları olumsuz olacak ama ortaya yeni bir dünya çıkacak” diyor. Tarihten bir benzetme yaparak bu konuyu açıyor. İkinci Dünya Savaşı öncesinde kadınlara iş  yerlerinde daha çok hak verme mücadelesini pek çok devlet görmezden geliyor. Ancak savaşta çok sayıda erkek cepheye gidince kadınların pek çok mesleği yapmasına izin veriliyor ve savaş bittiğinde de alınan bu kararın olumlu bir sonucu olarak kadınlar iş hayatındaki yerlerini sağlamlaştırmaya devam ediyor. Bu olay da gösteriyor ki savaş, kriz, salgın gibi acil durumlar tarihe ivme katıyor. Normal koşullarda 20-30 yıl zaman alacak gelişmeler, artık kimi zaman birkaç yıl kimi zaman birkaç ay içinde gerçekleşebiliyor.

Şüphesiz bugün alınan her karar geleceği etkileyecek. 2020’nin ikinci yarısı, önümüzdeki birkaç yıl hatta 20-30 yıl sonrası için birtakım sonuçlar, yansımalar doğuracak.  Konjonktür sayfalarını yazan arkadaşım Dr. Orhan Karaca, “İnsanları hem evlerinde tutup hem ekonominin işlemesinin yolunu bulmak olağanüstü zor bir bulmacayı çözmeye çalışmaya benziyor. Bu krizden çıkmanın tek yolu bunu topyekun bir savaş olarak görmekten geçiyor” diyerek bir çözüm önerisi sunuyor. Ancak benim son günlerde dünyada olup bitenleri takip ederken yaptığım gözlemlerim ve çıkarımlarım küresel olarak henüz topyekûn savaş ruhuna geçişin yapılamadığı yönünde.  Örneğin 2008 yılında ABD’de ortaya çıkan ve kısa zamanda küresel bir finans krizine dönüşen ekonomik sorunlara karşı dünya liderleri bir araya gelerek “küresel bir plan” ortaya koymuştu ve bu plan başarılı da olmuştu. Şu anda ise ben yeterince uluslararası iş birliği yapılmadığını düşünüyorum. “Önce Amerika” sloganıyla hareket eden Başkan Trump nedeniyle ABD küresel liderlik rolünden geri adım atmış bulunuyor. Belki de merkezi bir liderlik beklemeksizin her ülkenin bu hedefle harekete geçmesi en doğrusu.

Salgın sonrası dünya eski haline asla dönmeyecek; farklı bir dünya olacak. Bunun uzun vadede daha iyi bir dünya olması da olası. Daha doğa dostu, daha insancıl bir kapitalist sistemin doğuşu içinde bir kapı açması mümkün. Yeni çalışma şekillerine uyarlanmış hukuki kurallarla düzenlenmiş çalışma hayatı ve istihdam piyasasıyla yüzleşeceğiz. Herkese eşit ve nitelikli sağlık hizmeti, sağlık sigortası sunan daha sosyal devlet yaklaşımları da görebiliriz. ABD’deki Cumhuriyetçiler “Devlet her vatandaşa kriz süresince bir temel maaş ödemeli” demeye başladı bile. Bu yaklaşımı uzun vadede devletlerin vatandaşlarına temel maaş ödemesi üzerine kurgulayan, tartışan iktisatçıları da duymaya başladık. Önümüzdeki günlerde Türkiye’de de bu doğrultuda adımlar atıldığını, sosyal desteklerin artırıldığını görebiliriz.

Kapitalist sistem kendini bir kez daha yenilerken değişmeyen tek şey değişim deyişini bir kez daha aklımıza getiriyor.

Sağlıklı günler diliyorum.

Türkiye ve dünya ekonomisine yön veren gelişmeleri yorulmadan takip edebilmek için her yeni güne haber bültenimiz “Sabah Kahvesi” ile başlamak ister misiniz?


YAZARIN DİĞER YAZILARI TÜMÜNÜ GÖRÜNTÜLE

Yorum Yaz