10 soruda gündem

1-Öncelikle 4G nedir? Neleri kapsıyor?
4G, 4’üncü nesil teknoloji anlamına geliyor. 1G masaüstü analog telefonlardı. 2G cep telefonlarıydı, 3G’de sistemin içine data ve genişbant hizmetleri girmiş oldu. Ama aslında 4G tanımı bence biraz hatalı. Çünkü 3G’ye kadar her nesilde gerçek bir revolution (devrim) oldu. Örneğin kablolu cihazlardan kablosuza geçildi, en son mobil genişbant işin içine girdi. Ama artık yaptığımız her şey “evolution” yani mevcudun evrilmesi, gelişmesi şeklinde. Aslında LTE (long term evolution) yani “uzun dönemli dönüşüm” daha doğru bir tanım. 2-Türkiye’nin 4G’ye neden ihtiyacı var?
 Bugün Türkiye’nin kullandığı 3G teknolojisi aslında dünyanın birçok ülkesinden daha ileri seviyede. Ama şöyle bir gerçek var: Bunu bir otoyol gibi düşünün. Artık yeni otomobile yer kalmadı. Ya bu yolu genişleteceksiniz ya da yeni yollar yapacaksınız. Sonuçta bu trafik her geçen yıl artıyor. Mobil genişbant talebi Türkiye’de geçen yıla göre yüzde 100 arttı. Yani 4G bir ihtiyaç noktasına geldi.
3 -Peki Türkiye altyapı olarak 4G’ye hazır mı?
Tabii ki hazır. Türkiye’deki 4 ana operatör zaten global trendleri çok yakından takip ediyor. Biz de Ericsson olarak Türkiye’deki 4G’nin altyapısının detaylarını yaklaşık 18 aydır operatörlerle çalışıyoruz. Bugün düğmeye basılsa Türkiye 4G’ye 6 ay içinde geçebilir.
4 -4G’ye geçilmesi Türkiye’deki kullanıcılara neler getirecek?
Her yeni nesil teknoloji, bir öncekine göre hızı ve kapasiteyi artırıyor. Gecikme oranını da düşürüyor. En önemlisi bu. Bu 3 unsur bir araya geldiğinde de yapabileceğiniz kabiliyetler artmış oluyor. Türkiye’nin geniş bant kapasitesi arttığında ekonomiye, istihdama ciddi katkı sağlanacak. Mobil genişbant penetrasyonunun yüzde 10’luk artışının GSMH’ye getirisi ortalama binde 3-3,5 oluyor. Bunlar çok ciddi rakamlar. Türkiye katma değer üretmek istiyorsa, telekom sektörünün mutlaka desteklenmesi lazım. Bireysel kullanıcılar açısından bakarsak, video deneyimi çok ciddi anlamda artacak ve hızlanacak. Mobil genişbant hizmetlerin ücretleri de 5 yıl içinde kesinlikle düşecek. Ayrıca yeni yayıncılık sistemleri gelecek. Örneğin dünyada “çift ekran” trendi var. Bu tip yayınlar olabilecek. 
5- 4G, şirketler için nasıl fırsatlar yaratabilir? 
Şirketlere etkisi hem ticari hem verimlilik anlamında çok büyük olacak. Şirketler eğer dünya pazarlarında rekabetçi olmak istiyorlarsa 3G’de sınırlı kalamazlar. Yeni nesil teknolojilere açılmaları lazım. Dünyada neler oluyor yakından takip etmeliler ve gerekli yatırımları yapmakta gecikmemeliler. 
6- 4G’ye geçişin toplam maliyeti ne olacak? 
25 milyar dolardan bahsediliyordu… Öncelikle şunu belirteyim: 25 milyar dolarlık bir yatırım gerektiği yazılıp çizildi. Yok böyle bir şey… Hatta 3G’ye yapılan yatırım kadar bile yatırım yapılmasına gerek yok. 4G yatırımları, sadece 3G’nin yetersiz kaldığı bölgelere yapılabilir. Tüm Türkiye’yi baştan sona sıfırdan 4G ile donatmaya gerek yok. Ayrıca 4G’ye geçince 3G çöpe mi gidecek? Tabii ki hayır. Ama böyle bir algı yaratılıyor. Oysa 20 yıl önce gelen 2G’yi bile halen kullanıyoruz. Yenisi gelince bir önceki teknoloji birden bire yok olmaz. Teknolojiler, ancak ekonomik ömrünü tamamladığında yok olur. Dolayısıyla “4G’ye geçince diğerleri çöp olacak” bakış açısından kurtulmak şart. Maliyetine gelirsek, tüm operatörlerin 2 yıl içinde yapması gereken toplam yatırım maksimum 1,5 milyar dolar olur. 
7- 26 Ağustos’a ertelenen 4G ihalesinin yine ertelenmesi veya iptali söz konusu mu?
Açıkçası ihalenin yapılıp yapılmayacağı henüz belirsiz. Yapılacak gibi duruyor ama isteyenler de var istemeyenler de... Benim kanaatim, muhakkak yapılmalıdır. 26 Ağustos’taki ihaleye “4G ihalesi” diyoruz ama aslında frekans ihalesi. Bundan önceki frekans ihaleleri, teknolojiye bağlı ihalelerdi. Yani devlet, “Şu kadar frekansı tahsis ediyorum ama bunda 2G, şunda 3G teknolojisi kullanmak zaruridir” diyordu. Ağustostaki ihale ise teknoloji bağımsız bir frekans ihalesi olacak. Dolayısıyla bu frekans ihalesi sonucunda 4G de kullanmak mümkün olacak. Ama şöyle bir gerçek var: Siz 4G’ye şimdilik onay vermeseniz bile operatörlerin yeni frekansa ihtiyacı var. Nüfus artıyor, kullanım artıyor, telefonların kabiliyetleri artıyor. Dolayısıyla frekans ihalesinin muhakkak yapılması lazım. Fakat maalesef 4G veya 5G’den dolayı, operatörlerin ana damarı olan frekans ihalesi iptal ediliyor. Çok anlamsız. 
8- Peki Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın dediği gibi 4G’ye geçmeden 5G’ye geçilmesi mümkün mü?
Teoride her şey mümkün ama pratikte gereksiz ve anlamsız. “Ben 4G’yi atlayıp 5G’ye yatırım yapacağım” derseniz bu kez de 3G’yi geliştirmek için yapmak zorunda kalacaksınız. Çünkü tüketiciden gelen ve sürekli artan bir talep var.
9- 5G konusunda dünya hangi noktada? Ne zaman geçilecek? 
5G’ye dünyada henüz geçilmedi, araştırma safhasında. Şu anda 5G cihazının büyüklüğü bir masa kadar… Ericsson 2018’de Kore’deki kış olimpiyatlarını 5G teknolojisiyle yayınlamayı hedefliyor. Yani 5G dünyada ilk olarak Ericsson standartlarıyla 2018’de kullanılmış olacak. Ticari olarak ise 5G’nin 2020’den önce dünyaya gelmesi beklenmiyor. Bu durumda Türkiye’ye gelmesi en erken 2023-2025 olacaktır. Dolayısıyla eğer “4G’yi pas geçip 5G’ye atlayalım” dersek, önümüzdeki 10 yılı pas geçmiş oluruz. Bu da Türkiye’nin ekonomik ve teknolojik anlamda çok ciddi kayba uğraması demektir. Büyük hata olur. 
10- Bugün Türkiye’deki mobil penetrasyon ve pazara dair temel veriler nasıl?
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun 2015 Mayıs’ta açıkladığı son verilere göre Türkiye’de mobil penetrasyon oranı yüzde 93. Bu oran Fransa’da yüzde 100, İspanya’da yüzde 105, Almanya’da yüzde 132. 2015 yılı birinci çeyrekte 3G abone sayısı 59,4 milyona ulaştı. Ericsson’un 2014’teki müşteri eğilimleri araştırması da önemli veriler içeriyor. Türkiye’deki akıllı telefon kullanıcılarının yüzde 91’i haftada en az bir kez sosyal ağlara bağlanırken Amerika’da bu oran yüzde 81. Her 10 kullanıcıdan 4’ü, 4G teknolojisinden haberdar. Yüzde 35’i 4G özellikli bir akıllı telefon almak istiyor. 4G’ye ilgili kullanıcıların yüzde 48’i 4G geldiği andan itibaren 6 ay içinde 4G’ye geçmeye istekli.