SORU: Reklamveren, hedef kitlesine nasıl erişmeli? TV kanalları, açıkhava reklamları, Instagram, Facebook, Snapchat gibi birçok medya kanalı varken reklamverenin stratejisi ne olmalı?
Burada verilmesi gereken ilk karar, “hedef kitlenizi tanımlamaktan” geçer. Siz şu anda gençlere mi, yaşlılara mı, fakirlere mi, zenginlere mi, kırsal kesimde yaşayanlara mı yoksa şehirlerde oturanlara mı ulaşmaya çalışıyorsunuz? Hedef kitlenizi ne kadar dar odaklı tanımlarsanız, reklamlarınız da o kadar etkili ve üretken olur. Bugün çok sayıda şirket, herkese birden ulaşmaya çalışmak gibi bir hata yapıyor. Bu iki nedenden dolayı işe yaramaz. Sizin odaklanmış bir mesaj verme yeteneğinizi yok eder ve herkese birden ulaşmaya çalışmak olağanüstü pahalıya patlar. Bir kez çok iyi tanımlanmış hedef kitleniz olduktan sonra artık kullanabileceğiniz en iyi medya aracını seçmeye başlayabilirsiniz. Örneğin Instagram, Facebook ve Snapchat gibi internet siteleri, gençlere ulaşmak için tam biçilmiş kaftandır. Televizyon ise en çok yaşlılarda işe yarar. En mükemmel medya aracı diye bir şey yoktur. Her medya aracının bazı insanlara ulaşılması için kendisini iyi kılan karakteristikleri vardır, ama herkese ulaşılması için değil. BUDAMAK ŞART
SORU: Müşterisini en iyi anlayan ve en mükemmel pazarlama araçlarını kullanan en başarılı şirketler hangileri?
Pazarlama işlevinden en akıllıca faydalanan şirket, bana göre dünyanın önde gelen hızlı tüketim şirketi Procter&Gamble’dır. Bu şirket, geçen yıl yaptığı 83 milyar dolarlık satış üzerinden net yüzde 14 kâr yaptı. Bugün Procter&Gamble kadar kârlı çalışan şirket sayısı çok azdır. Bunlardan biri de Apple’dır ki geçen yılki kâr marjı yüzde 21,6’ydı. Beni Procter & Gamble’a en fazla hayran bırakan yönü, bakım ve güzellik şirketi olan Coty’i geçen yıl 12,5 milyar dolara satmakla ilgili verdiği karardı. Procter&Gamble, geçen yıl bu şirketin satışlarının yaklaşık yüzde 90’ından ve kârının da yüzde 95’inden sorumlu olan 70-80 markaya odaklanarak yaklaşık 100 markasını elinden çıkaracağını açıklamıştı. Aslında pek çok büyük şirketin de aynısını yapması gerekir. Araştırdığımız şirketlerin çoğu, aşırı denilebilecek sayıda pazar diliminde faaliyet göstermesi ve aşırı sayıda markaya destek çıkması yüzünden yeterince iyi yönetilemiyor. Zaman içinde her şirket daha verimli olmak adına kendisini budamak zorundadır. Her çiftçi çok iyi bilir ki meyve ağaçlarınızı daha üretken kılmak için onları budamanız şart.
YAZILI MEDYA PAHALI
SORU: Online reklamcılığın ortaya çıkmasıyla hangi pazarlama araçları veya hangi pazarlama yaklaşımları ortadan kayboldu?
Amerika’da yazılı medyadaki reklamlar iki nedenden dolayı azalıyor. Yazılı yayınların özellikle de dergilerin hedef kitlesi, artık internete kayıyor. Ayrıca yazılı medya reklamları diğer medya araçlarıyla kıyaslandığında aşırı pahalı kalıyor. Ancak hiçbir medya aracının toptan ortadan kaybolması söz konusu olamaz. Biz önümüzdeki on yıllar boyunca gazeteler, dergiler ve açıkhava reklamcılığının var olmaya devam etmesini bekliyoruz.
PARANIZ YOKSA "PR" YAPIN
SORU: Ben yerel bir gıda şirketinin pazarlama direktörüyüm. Reklama ayırabilecek bir bütçemiz yok. Peki ben ne yapmalıyım?
PR, yani halkla ilişkiler yapmalısınız. Genel anlamda PR göreceli olarak çok daha ucuz ve reklamlardan çok daha etkilidir. Ancak tanıtım için markalarınız hakkında haberler yaratmanız gerekir. Peki haber nedir? Genel anlamıyla haber, yeni bir kategoride çığır açan yeni bir markanın piyasaya sürülmesidir. Bu işi en iyi Apple yapıyor. iPod ilk yüksek kapasiteli MP3 çalıcısıydı. iPhone ilk dokunmatik ekranlı akıllı telefondu. Ve iPad ilk tablet bilgisayardı. Yani şimdi sizin asıl karar vermeniz gereken konu, ne türden yeni bir kategori yaratabilir ve sonra o kategoriyi silip süpürecek bir ürün için nasıl yeni bir marka geliştirebilirsiniz şeklinde olmalı. Burada hiç işe yaramadığı kesin olan ise mevcut bir markayla yeni bir kategoriye giriş yapmaktır. Red Bull, kendi marka ismini Red Bull kola denilen bir üründe kullanmaya çalışmıştı. Sonuç mu? Rezalet! Elinizde iyi tanımlanmış bir kategori olduktan sonra PR çalışmalarınızın markaya değil o kategoriye odaklanması gerekir. Red Bull, yıllar önce piyasaya ilk çıktığında onun tanıtımı markasıyla değil yeni bir enerji içeceği kategorisi olmasıyla yapılmıştı.
SIRADAN İNSANLARLA AJANS KURAMAZSINIZ
SORU: Reklam ajanslarının CEO’ları, çalışanlarının yaratıcılığını ve motivasyonunu artırmak için ne yapmalı?
27 yıldır bir reklam ajansının CEO’luğunu yapmış biri olarak bu sorunu çok iyi bilirim. Açık konuşmak gerekirse insanların çoğunda bir reklam ajansında çalışmaya yetecek kadar yetenek ve duygusal olgunluk yoktur. Ancak bunu önceden bilmek pek mümkün değil. En mükemmel özgeçmişe sahip insanların bile sonrasında bazen pek de üretken bir çalışan olmadıkları ortaya çıkar. Yaratıcılığı artırmak için bir CEO’nun yapabileceği iki şey vardır. Birincisi, CEO o anda yürütülmekte olan reklam kampanyalarını tartışmak için ajansın yaratıcı insanlarıyla düzenli olarak toplantılar yapmak zorundadır. CEO’nun nelerin işe yaradığını ve nelerin işe yaramadığını değerlendirirken açık ve dürüst olması gerekir. İkincisi, bir CEO beklenen düzeye ulaşamayan yaratıcı çalışanlarını işten atmaya hazırlıklı olmalıdır. Kendime itiraf etmekten nefret ediyorum ama biz herhalde her yıl yaratıcı ekibimizin yüzde 10’u ile yollarımızı ayırmışızdır. Şayet bunu yapmamış olsaydık, o zaman ajansımız bugünleri göremezdi. Sıradan insanlarla bir reklam ajansı kuramazsınız.
YAŞLILARIN CEPLERİ DAHA DOLU
SORU: Z jenerasyonun pazarlama kavramını değiştireceği çok konuşuluyor. Bu kuşak pazarlama yaklaşımlarını nasıl değiştirebilir?
Bugün tüm çabalarını Z jenerasyonuna, yani yaşları 11 ile 19 arasında değişen kesime odaklayarak ayakta kalabilen marka sayısı çok azdır. Bu kadar genç insanın ceplerinde çok az para var. Üstelik halen büyüme aşamasındalar ve büyüdükçe de büyük bir ihtimalle ebeveynlerine benzeyecekler. Bazı markalar, bu pazara odaklanarak başarılı olabilir. Ancak sayıları çok fazla olmaz. Oysa yaşlı insanların harcamak için ceplerinde yığınla paraları var.
Türkiye ve dünya ekonomisine yön veren gelişmeleri yorulmadan takip edebilmek için her yeni güne haber bültenimiz “Sabah Kahvesi” ile başlamak ister misiniz?